basmaq
Azerbaijani
Cyrillic | басмаг | |
---|---|---|
Perso-Arabic | باسماق |
Etymology
From Proto-Turkic *bas- (“to press”).[1]Cognate with Turkish basmak (“to press, print”).
Pronunciation
- IPA(key): [bɑsˈmɑχ]
- Hyphenation: bas‧maq
Audio (Baku) (file)
Verb
basmaq (transitive)
- to press, push
- Düyməni bas, işıq yansın. ― Push the button, and the light goes on.
- düyməyə/düyməni basmaq ― to push the button
- to defeat
- Synonyms: məğlub etmək, yenmək, qalib gəlmək
- to run over, hit (by car)
- Synonym: vurmaq
- to overcome (to overwhelm with emotions)
- Bu insanların içini paxıllıq basib. ― The inner of these people is overcome by envy.
- Yuxu məni basdı. ― I was overcome by sleepiness.
- Məni dəhşətli bir yorğunluq basdı. ― I was overcome by a terrible tiredness.
- Synonym: yenmək
- to flood (to overflow, as by water from excessive rainfall)
- Metronu su basdı. ― The subway was flooded.
- 2013 January 7, FaktXəbər:
- Müstəqillikdən sonra sələmçi qruplar yağışdan sonra göbələk kimi ölkəni basıb.
- After the independence, moneylender groups flooded the country like mushrooms after rain.
- to be overgrown with
- Yolları ot basmışdı. ― The roads were overgrown with grass.
- 2019 June 8, AZƏRTAC-ın Uşaq Bilik Portalı:
- Evin bağı baxımsız qaldı, tarlanı alaq basdı.
- The garden was left without care, the field was overgrown with weeds.
- (dated) to print
- Synonym: çap etmək
- (colloquial, agriculture) to mount, to get on top of (an animal) to mate, to cover
- Synonym: sürmək
Conjugation
Conjugation of basmaq
positive | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
subject non-past participle | basan | |||||||
subject past participle | basmış | |||||||
subject future definite participle | basacaq | |||||||
non-subject participle | (mənim +) basdığım | (sənin +) basdığın | (gen. agent +) basdığı | (bizim +) basdığımız | (sizin +) basdığınız | (gen. agent +) basdığı or basdıqları | ||
basıb | ||||||||
general temporal participle | basanda | |||||||
participle of intensification | basdıqca | |||||||
specific temporal participle | basarkən | |||||||
modal participle | basaraq | |||||||
infinitive | basmaq | |||||||
singular | plural | |||||||
first | second | third | first | second | third | |||
indicative | present | simple | basıram | basırsan | basır | basırıq | basırsınız | basırlar |
perfect 1 | basmışam | basmısan, basmışsan* | basmışdır | basmışıq | basmısınız, basmışsınız* | basmışlar | ||
perfect 2 | – | basıbsan | basıb(dır) | – | basıbsınız | basıb(dır)lar | ||
past | simple | basdım | basdın | basdı | basdıq | basdınız | basdılar | |
continuous | basırdım | basırdın | basırdı | basırdıq | basırdınız | basırdılar | ||
perfect | basmışdım | basmışdın | basmışdı | basmışdıq | basmışdınız | basmışdılar | ||
future | definite | basacağam | basacaqsan | basacaq | basacağıq | basacaqsınız | basacaqlar | |
indefinite | basaram | basarsan | basar | basarıq | basarsınız | basarlar | ||
future-in-the-past | definite | basacaqdım | basacaqdın | basacaqdı | basacaqdıq | basacaqdınız | basacaqdılar | |
indefinite | basardım | basardın | basardı | basardıq | basardınız | basardılar | ||
conditional | present | bassam | bassan | bassa | bassaq | bassanız | bassalar | |
past | bassaydım | bassaydın | bassaydı | bassaydıq | bassaydınız | bassaydılar | ||
subjunctive | basam | basasan | basa | basaq | basasınız | basalar | ||
hortative | basasıyam | basasısan | basası | basasıyıq | basasısınız | basasılar | ||
obligational | present | basmalıyam | basmalısan | basmalı | basmalıyıq | basmalısınız | basmalılar | |
past | basmalıydım | basmalıydın | basmalıydı | basmalıydıq | basmalıydınız | basmalıydılar | ||
evidential | present | basırmışam | basırmışsan | basırmış | basırmışıq | basırmışsınız | basırmışlar | |
past | basıbmışam | basıbmışsan | basıbmış | basıbmışıq | basıbmışsınız | basıbmışlar | ||
imperative | basım | bas | bassın | basaq, basalım* | basın | bassınlar | ||
negative | ||||||||
subject non-past participle | basmayan | |||||||
subject past participle | basmamış | |||||||
subject future definite participle | basmayacaq | |||||||
non-subject participle | (mənim +) basmadığım | (sənin +) basmadığın | (gen. agent +) basmadığı | (bizim +) basmadığımız | (sizin +) basmadığınız | (gen. agent +) basmadığı or basmadıqları | ||
converb | basmayıb | |||||||
general temporal participle | basmayanda | |||||||
participle of intensification | basmadıqca | |||||||
specific temporal participle | basmayarkən | |||||||
modal participle | basmayaraq | |||||||
infinitive | basmamaq | |||||||
singular | plural | |||||||
first | second | third | first | second | third | |||
indicative | present | simple | basmıram | basmırsan | basmır | basmırıq | basmırsınız | basmırlar |
perfect 1 | basmamışam | basmamısan, basmamışsan* | basmamış | basmamışıq | basmamısınız, basmamışsınız* | basmamışlar | ||
perfect 2 | – | basmayıbsan | basmayıb(dır) | – | basmayıbsınız | basmayıb(dır)lar | ||
past | simple | basmadım | basmadın | basmadı | basmadıq | basmadınız | basmadılar | |
continuous | basmırdım | basmırdın | basmırdı | basmırdıq | basmırdınız | basmırdılar | ||
perfect | basmamışdım | basmamışdın | basmamışdı | basmamışdıq | basmamışdınız | basmamışdılar | ||
future | definite | basmayacağam | basmayacaqsan | basmayacaq | basmayacağıq | basmayacaqsınız | basmayacaqlar | |
indefinite | basmaram | basmarsan, basmazsan | basmaz | basmarıq | basmarsınız, basmazsınız | basmazlar | ||
future-in-the-past | definite | basmayacaqdım | basmayacaqdın | basmayacaqdı | basmayacaqdıq | basmayacaqdınız | basmayacaqdılar | |
indefinite | basmazdım | basmazdın | basmazdı | basmazdıq | basmazdınız | basmazdılar | ||
conditional | present | basmasam | basmasan | basmasa | basmasaq | basmasanız | basmasalar | |
past | basmasaydım | basmasaydın | basmasaydı | basmasaydıq | basmasaydınız | basmasaydılar | ||
subjunctive | basmayam | basmayasan | basmaya | basmayaq | basmayasınız | basmayalar | ||
hortative | basmayasıyam | basmayasısan | basmayası | basmayasıyıq | basmayasısınız | basmayasılar | ||
obligational | present | basmamalıyam | basmamalısan | basmamalı | basmamalıyıq | basmamalısınız | basmamalılar | |
past | basmamalıydım | basmamalıydın | basmamalıydı | basmamalıydıq | basmamalıydınız | basmamalıydılar | ||
evidential | present | basmayırmışam | basmayırmışsan | basmayırmış | basmayırmışıq | basmayırmışsınız | basmayırmışlar | |
past | basmayıbmışam | basmayıbmışsan | basmayıbmış | basmayıbmışıq | basmayıbmışsınız | basmayıbmışlar | ||
imperative | basmayım | basma | basmasın | basmayaq basmayalım* | basmayın | basmasınlar | ||
negative potential | ||||||||
subject non-past participle | basammayan | |||||||
subject future definite participle | basammayacaq | |||||||
non-subject participle | (mənim +) basammadığım | (sənin +) basammadığın | (gen. agent +) basammadığı | (bizim +) basammadığımız | (sizin +) basammadığınız | (gen. agent +) basammadığı or basammadıqları | ||
converb | basammayıb | |||||||
general temporal participle | basammayanda | |||||||
participle of intensification | basammadıqca | |||||||
specific temporal participle | basammayarkən | |||||||
modal participle | basammayaraq | |||||||
infinitive | basammamaq | |||||||
singular | plural | |||||||
first | second | third | first | second | third | |||
indicative | present | simple | basammıram | basammırsan | basammır | basammırıq | basammırsınız | basammırlar |
perfect 1 | basammamışam | basammamısan, basammamışsan* | basammamışdır | basammamışıq | basammamısınız, basammamışsınız* | basammaşmılar | ||
perfect 2 | – | basammayıbsan | basammayıb(dır) | – | basammayıbsınız | basammayıb(dır)lar | ||
past | simple | basammadım | basammadın | basammadı | basammadıq | basammadınız | basammadılar | |
continuous | basammırdım | basammırdın | basammırdı | basammırdıq | basammırdınız | basammırdılır | ||
perfect | basammamışdım | basammamışdın | basammamışdı | basammamışdıq | basammamışdınız | basammamışdılar | ||
future | definite | basammayacağam | basammayacaqsan | basammayacaq | basammayacağıq | basammayacaqsınız | basammayacaqlar | |
indefinite | basammaram | basammarsan, basammazsan | basammaz | basammarıq | basammarsınız, basammazsınız | basammazlar | ||
future-in-the-past | definite | basammayacaqdım | basammayacaqdın | basammayacaqdı | basammayacaqdıq | basammayacaqdınız | basammayacaqdılar | |
indefinite | basammazdım | basammazdın | basammazdı | basammazdıq | basammazdınız | basammazdılar | ||
conditional | present | basammasam | basammasan | basammasa | basammasaq | basammasanız | basammasalar | |
past | basammasaydım | basammasaydın | basammasaydı | basammasaydıq | basammasaydınız | basammasaydılar | ||
subjunctive | basammayam | basammayasan | basammaya | basammayaq | basammayasınız | basammayalar | ||
imperative | basammayım | basamma | basammasın | basammayaq | basammayın | basammasınlar | ||
Note: Some of these forms may be hypothetical. Not every possible conjugated form of every verb actually occurs. | ||||||||
* dated or high-register |
Derived terms
- basdırmaq (“to bury”)
- basdırılmaq (“to be buried”)
- basqın (“attack”)
- basılmaq (“to be defeated”)
- basılmaz (“invincible”)
- basabas (“crush, squash”)
References
- Starostin, Sergei; Dybo, Anna; Mudrak, Oleg (2003), “*press-”, in Etymological dictionary of the Altaic languages (Handbuch der Orientalistik; VIII.8), Leiden, New York, Köln: E.J. Brill
Khalaj
Perso-Arabic | باسماق |
---|
Etymology
From Proto-Turkic *bas-.
Pronunciation
- IPA(key): /basˈmaq/
Verb
basmaq
- to press, to push
References
- Doerfer, Gerhard (1980) Wörterbuch des Chaladsch (Dialekt von Charrab) [Khalaj dictionary] (in German), Budapest: Akadémiai Kiadó