barúil
Irish
Alternative forms
- baramhail (obsolete)
Etymology
From Middle Irish baramail (“comparison, the like, match; opinion, conjecture, surmise; likelihood; expectation, hope”), from Latin parabola (“comparison, illustration, likeness”), from Ancient Greek παραβολή (parabolḗ, “comparison; parable”).
Pronunciation
- (Munster) IPA(key): [bˠɑˈɾˠuːlʲ]
- (Connacht) IPA(key): [ˈbˠaɾˠuːlʲ]
- (Ulster) IPA(key): [ˈbˠaɾˠulʲ]
Noun
barúil f (genitive singular barúla, nominative plural barúlacha)
- verbal noun of barúil
- opinion
- Synonym: tuairim
Declension
Declension of barúil
Third declension
Bare forms:
| Forms with the definite article:
|
Derived terms
- barúlach
- déan dóigh de do bharúil
Verb
barúil (present analytic barúlann, future analytic barúlfaidh, verbal noun barúil, past participle barúilte)
- (intransitive) think, opine, suppose, be of the opinion (that)
Conjugation
First Conjugation (B)
singular | plural | relative | autonomous | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
first | second | third | first | second | third | ||||
indicative | present | barúlaim | barúlann tú; barúlair† | barúlann sé, sí | barúlaimid | barúlann sibh | barúlann siad; barúlaid† | a bharúlann; a bharúlas / a mbarúlann*; a mbarúlas* | barúiltear |
past | bharúil mé; bharúlas | bharúil tú; bharúlais | bharúil sé, sí | bharúlamar; bharúil muid | bharúil sibh; bharúlabhair | bharúil siad; bharúladar | a bharúil / ar bharúil* | barúladh | |
past habitual | bharúlainn / mbarúlainn‡‡ | bharúilteá / mbarúilteᇇ | bharúladh sé, sí / mbarúladh sé, s퇇 | bharúlaimis; bharúladh muid / mbarúlaimis‡‡; mbarúladh muid‡‡ | bharúladh sibh / mbarúladh sibh‡‡ | bharúlaidís; bharúladh siad / mbarúlaidís‡‡; mbarúladh siad‡‡ | a bharúladh / a mbarúladh* | bharúiltí / mbarúilt퇇 | |
future | barúlfaidh mé; barúlfad | barúlfaidh tú; barúlfair† | barúlfaidh sé, sí | barúlfaimid; barúlfaidh muid | barúlfaidh sibh | barúlfaidh siad; barúlfaid† | a bharúlfaidh; a bharúlfas / a mbarúlfaidh*; a mbarúlfas* | barúlfar | |
conditional | bharúlfainn / mbarúlfainn‡‡ | bharúlfá / mbarúlfᇇ | bharúlfadh sé, sí / mbarúlfadh sé, s퇇 | bharúlfaimis; bharúlfadh muid / mbarúlfaimis‡‡; mbarúlfadh muid‡‡ | bharúlfadh sibh / mbarúlfadh sibh‡‡ | bharúlfaidís; bharúlfadh siad / mbarúlfaidís‡‡; mbarúlfadh siad‡‡ | a bharúlfadh / a mbarúlfadh* | bharúlfaí / mbarúlfa퇇 | |
subjunctive | present | go mbarúla mé; go mbarúlad† | go mbarúla tú; go mbarúlair† | go mbarúla sé, sí | go mbarúlaimid; go mbarúla muid | go mbarúla sibh | go mbarúla siad; go mbarúlaid† | — | go mbarúiltear |
past | dá mbarúlainn | dá mbarúilteá | dá mbarúladh sé, sí | dá mbarúlaimis; dá mbarúladh muid | dá mbarúladh sibh | dá mbarúlaidís; dá mbarúladh siad | — | dá mbarúiltí | |
imperative | barúlaim | barúil | barúladh sé, sí | barúlaimis | barúlaigí; barúlaidh† | barúlaidís | — | barúiltear | |
verbal noun | barúil | ||||||||
past participle | barúilte |
*Indirect relative
† Archaic or dialect form
‡‡ Dependent form used with particles that trigger eclipsis
Mutation
Irish mutation | ||
---|---|---|
Radical | Lenition | Eclipsis |
barúil | bharúil | mbarúil |
Note: Some of these forms may be hypothetical. Not every possible mutated form of every word actually occurs. |
Further reading
- Ó Dónaill, Niall (1977), “barúil”, in Foclóir Gaeilge–Béarla, Dublin: An Gúm, →ISBN
- G. Toner, M. Ní Mhaonaigh, S. Arbuthnot, D. Wodtko, M.-L. Theuerkauf, editors (2019), “baramail”, in eDIL: Electronic Dictionary of the Irish Language
- Dinneen, Patrick S. (1904), “baraṁail”, in Foclóir Gaeḋilge agus Béarla, 1st edition, Dublin: Irish Texts Society, page 54
- Entries containing “barúil” in English-Irish Dictionary, An Gúm, 1959, by Tomás de Bhaldraithe.
- Entries containing “barúil” in New English-Irish Dictionary by Foras na Gaeilge.