baczyć
Old Polish
Etymology
Back-formation of Proto-Slavic *obačiti.[1][2] First attested in the 14th century.
Verb
baczyć
- to see
- to notice, to heed
- to consider, to ponder
- to contemplate
- to examine
- to remember
- to conclude, to draw a conclusion
- to know, to be aware of
Derived terms
noun
- baczenie
Descendants
- Polish: baczyć
References
- Boryś, Wiesław (2005) Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
- Andrzej Bańkowski (2000) Etymologiczny słownik języka polskiego (in Polish)
- B. Sieradzka-Baziur, editor (2011–2015), “baczyć”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
Polish
Etymology
Inherited from Old Polish baczyć, a back-formation of Proto-Slavic *obačiti (perfective of Proto-Slavic *ačiti), reanalysed as *o-bačiti. Compare zobaczyć. Related to oko. First attested in the 14th century.[1]
Pronunciation
- IPA(key): /ˈba.t͡ʂɨt͡ɕ/
Audio (file) - Rhymes: -at͡ʂɨt͡ɕ
- Syllabification: ba‧czyć
Verb
baczyć impf
- (intransitive, literary) to heed, to pay attention to, to mind [+ na (accusative)]
- nie bacząc na cenę ― no matter the cost
- nie bacząc na koszty ― sparing no expense
- baczyć na groźbę ― to heed a threat
- baczyć na niebezpieczeństwo ― to recognize a danger
- baczyć na konsekwencje ― to be wary of the consequences
- baczyć na etykietę ― to mind one's manners
Conjugation
Conjugation of baczyć impf
singular | plural | |||||
---|---|---|---|---|---|---|
person | masculine | feminine | neuter | virile | nonvirile | |
infinitive | baczyć | |||||
present tense | 1st | baczę | baczymy | |||
2nd | baczysz | baczycie | ||||
3rd | baczy | baczą | ||||
impersonal | baczy się | |||||
past tense | 1st | baczyłem | baczyłam | baczyliśmy | baczyłyśmy | |
2nd | baczyłeś | baczyłaś | baczyliście | baczyłyście | ||
3rd | baczył | baczyła | baczyło | baczyli | baczyły | |
impersonal | baczono | |||||
future tense | 1st | będę baczył, będę baczyć | będę baczyła, będę baczyć | będziemy baczyli, będziemy baczyć | będziemy baczyły, będziemy baczyć | |
2nd | będziesz baczył, będziesz baczyć | będziesz baczyła, będziesz baczyć | będziecie baczyli, będziecie baczyć | będziecie baczyły, będziecie baczyć | ||
3rd | będzie baczył, będzie baczyć | będzie baczyła, będzie baczyć | będzie baczyło, będzie baczyć | będą baczyli, będą baczyć | będą baczyły, będą baczyć | |
impersonal | będzie baczyć się | |||||
conditional | 1st | baczyłbym | baczyłabym | baczylibyśmy | baczyłybyśmy | |
2nd | baczyłbyś | baczyłabyś | baczylibyście | baczyłybyście | ||
3rd | baczyłby | baczyłaby | baczyłoby | baczyliby | baczyłyby | |
impersonal | baczono by | |||||
imperative | 1st | niech baczę | baczmy | |||
2nd | bacz | baczcie | ||||
3rd | niech baczy | niech baczą | ||||
active adjectival participle | baczący | bacząca | baczące | baczący | baczące | |
contemporary adverbial participle | bacząc | |||||
verbal noun | baczenie |
Derived terms
adjective
- baczny
adverb
- bacznie
noun
- baczność
verbs
- obaczyć pf, obaczać impf
- odzobaczyć pf
- przebaczyć pf, przebaczać impf
- wybaczyć pf, wybaczać impf
- zobaczyć pf
Descendants
- → Belarusian: ба́чыць (báčycʹ)
- → Ukrainian: ба́чити (báčyty)
References
- B. Sieradzka-Baziur, editor (2011–2015), “baczyć”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
Further reading
- baczyć in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- baczyć in Polish dictionaries at PWN
- Brückner, Aleksander (1927), “baczyć”, in Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish), Warsaw: Wiedza Powszechna
- “baczyć”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish], 2010-2022
- Paweł Kupiszewski (17.02.2016), “BACZYĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century]
- Samuel Bogumił Linde (1807-1814), “baczyć”, in Słownik języka polskiego
- Aleksander Zdanowicz (1861), “baczyć”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
- J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1900), “baczyć”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 1, Warsaw, page 81
- baczyć in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego