úraigh
Irish
Etymology 1
úr (“fresh; new; moist”) + -igh
Verb
úraigh (present analytic úraíonn, future analytic úróidh, verbal noun úrú, past participle úraithe)
- (transitive) freshen
- (transitive, of cloth) scour, cleanse
- (intransitive) become moist, damp
Conjugation
Second Conjugation
singular | plural | relative | autonomous | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
first | second | third | first | second | third | ||||
indicative | present | úraím | úraíonn tú; úraír† | úraíonn sé, sí | úraímid; úraíonn muid | úraíonn sibh | úraíonn siad; úraíd† | a úraíonn; a úraíos / a n-úraíonn*; a n-úraíos* | úraítear |
past | d'úraigh mé; d'úraíos / úraigh mé‡; úraíos‡ | d'úraigh tú; d'úraís / úraigh tú‡; úraís‡ | d'úraigh sé, sí / úraigh sé, sí‡ | d'úraíomar; d'úraigh muid / úraíomar‡; úraigh muid‡ | d'úraigh sibh; d'úraíobhair / úraigh sibh‡; úraíobhair‡ | d'úraigh siad; d'úraíodar / úraigh siad‡; úraíodar‡ | a d'úraigh / ar úraigh* | úraíodh; húraíodh† | |
past habitual | d'úraínn / úraínn‡; n-úraínn‡‡ | d'úraíteá / úraíteá‡; n-úraíteᇇ | d'úraíodh sé, sí / úraíodh sé, sí‡; n-úraíodh sé, s퇇 | d'úraímis; d'úraíodh muid / úraímis‡; úraíodh muid‡; n-úraímis‡‡; n-úraíodh muid‡‡ | d'úraíodh sibh / úraíodh sibh‡; n-úraíodh sibh‡‡ | d'úraídís; d'úraíodh siad / úraídís; úraíodh siad‡; n-úraídís‡‡; n-úraíodh siad‡‡ | a d'úraíodh / a n-úraíodh* | d'úraítí / úraítí‡; n-úraít퇇 | |
future | úróidh mé; úród; úróchaidh mé† | úróidh tú; úróir†; úróchaidh tú† | úróidh sé, sí; úróchaidh sé, sí† | úróimid; úróidh muid; úróchaimid†; úróchaidh muid† | úróidh sibh; úróchaidh sibh† | úróidh siad; úróid†; úróchaidh siad† | a úróidh; a úrós; a úróchaidh†; a úróchas† / a n-úróidh*; a n-úrós*; a n-úróchaidh*†; a n-úróchas*† | úrófar; úróchar† | |
conditional | d'úróinn; d'úróchainn† / úróinn‡; úróchainn†‡; n-úróinn‡‡; n-úróchainn†‡‡ | d'úrófá; d'úróchthᆠ/ úrófá‡; úróchthᆇ; n-úrófᇇ; n-úróchthᆇ‡ | d'úródh sé, sí; d'úróchadh sé, sí† / úródh sé, sí‡; úróchadh sé, s톇; n-úródh sé, s퇇; n-úróchadh sé, s톇‡ | d'úróimis; d'úródh muid; d'úróchaimis†; d'úróchadh muid† / úróimis‡; úródh muid‡; úróchaimis†‡; úróchadh muid†‡; n-úróimis‡‡; n-úródh muid‡‡; n-úróchaimis†‡‡; n-úróchadh muid†‡‡ | d'úródh sibh; d'úróchadh sibh† / úródh sibh‡; úróchadh sibh†‡; n-úródh sibh‡‡; n-úróchadh sibh†‡‡ | d'úróidís; d'úródh siad; d'úróchadh siad† / úróidís‡; úródh siad‡; úróchadh siad†‡; n-úróidís‡‡; n-úródh siad‡‡; n-úróchadh siad†‡‡ | a d'úródh; a d'úróchadh† / a n-úródh*; a n-úróchadh*† | d'úrófaí; d'úróchthaí† / úrófaí‡; úróchtha톇; n-úrófa퇇; n-úróchtha톇‡ | |
subjunctive | present | go n-úraí mé; go n-úraíod† | go n-úraí tú; go n-úraír† | go n-úraí sé, sí | go n-úraímid; go n-úraí muid | go n-úraí sibh | go n-úraí siad; go n-úraíd† | — | go n-úraítear |
past | dá n-úraínn | dá n-úraíteá | dá n-úraíodh sé, sí | dá n-úraímis; dá n-úraíodh muid | dá n-úraíodh sibh | dá n-úraídís; dá n-úraíodh siad | — | dá n-úraítí | |
imperative | úraím | úraigh | úraíodh sé, sí | úraímis | úraígí; úraídh† | úraídís | — | úraítear | |
verbal noun | úrú | ||||||||
past participle | úraithe |
* Indirect relative
† Archaic or dialect form
‡ Dependent form
‡‡ Dependent form used with particles that trigger eclipsis (except an)
Noun
úraigh m sg
- vocative/genitive singular of úrach (“green timber”)
Adjective
úraigh sg
- inflection of úrach (“earthy”):
- vocative/genitive singular masculine
- (archaic) dative singular feminine
Adjective
úraigh sg
- inflection of úrach (“uric”):
- vocative/genitive singular masculine
- (archaic) dative singular feminine
Mutation
Irish mutation | |||
---|---|---|---|
Radical | Eclipsis | with h-prothesis | with t-prothesis |
úraigh | n-úraigh | húraigh | not applicable |
Note: Some of these forms may be hypothetical. Not every possible mutated form of every word actually occurs. |
Further reading
- Ó Dónaill, Niall (1977), “úraigh”, in Foclóir Gaeilge–Béarla, Dublin: An Gúm, →ISBN
- Entries containing “úraím” in English-Irish Dictionary, An Gúm, 1959, by Tomás de Bhaldraithe.
- Entries containing “úraigh” in New English-Irish Dictionary by Foras na Gaeilge.