uter
Latin
Etymology 1
For *cuter, from Proto-Indo-European *kʷóteros, from *kʷos (“which”), ultimately from *kʷ-. See also Ancient Greek πότερος (póteros, “which of the two”) and English whether.
Pronunciation
- (Classical) IPA(key): /ˈu.ter/, [ˈʊt̪ɛr]
- (Ecclesiastical) IPA(key): /ˈu.ter/, [ˈuːt̪er]
Adjective
uter (feminine utra, neuter utrum); first/second-declension adjective (nominative masculine singular in -er, pronominal)
- either, which (of two)
- both
Declension
First/second-declension adjective (nominative masculine singular in -er, pronominal).
Number | Singular | Plural | |||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Case / Gender | Masculine | Feminine | Neuter | Masculine | Feminine | Neuter | |
Nominative | uter | utra | utrum | utrī | utrae | utra | |
Genitive | utrī̆us | utrōrum | utrārum | utrōrum | |||
Dative | utrī | utrīs | |||||
Accusative | utrum | utram | utrum | utrōs | utrās | utra | |
Ablative | utrō | utrā | utrō | utrīs | |||
Vocative | uter | utra | utrum | utrī | utrae | utra |
Derived terms
- alteruter
- neuter
- uterque
- utrubi
Related terms
type | interrogative | indefinite | (medial) demonstrative | proximal demonstrative | distal demonstrative | relative | indefinite relative | identity | other |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
basic | quis, quī | quis, quī, quīdam, aliquis, aliquī, quisque, quisquam, aliquisquam, quispiam, ūllus | is, iste, istic | hic | ille, illic | quī | quisquis, quīcumque | ipse, īdem | alter, alius |
dual | uter | alteruter, uterque | uter | utercumque | |||||
number | quot | aliquot | tot | quot | quotquot, quotcumque | totidem | |||
order | quotus | totus | quotus | quotuscumque | |||||
quantity | quam | aliquam | tam | quam | †quamquam | †tamen, †tandem | |||
size | quantus | aliquantus | tantus | quantus | quantuscumque | tantusdem | |||
quality | quālis | aliquālis | tālis | quālis | quālis, quāliscumque | ||||
manner | ut, quī, quō modō, quōmodo, quemadmodum | utique, quī, quōdam modō, aliquō modō | ita, sic, eō/istō modō | hōc modō | illō modō | ut, quī, quō modō, quōmodo, quemadmodum | utut, utcumque, quōmodocumque | item, itidem | aliter, aliōquī, alterō/aliō modō |
method, path, place | quā | aliquā, quāque | eā, istāc | hāc | illāc | quā | quāquā, quācumque | eādem | aliā |
place | ubi | alicubi, ubique, usquam, uspiam | ibi, istic | hīc | illīc | ubi | ubiubi, ubicumque | ibidem | alibī, aliās |
source | unde | alicunde, undeunde | inde, istinc | hinc | illinc | unde | undecumque | indidem | aliunde |
destination | quō, quōrsum | aliquō, quōquam, quōpiam, °aliquōvorsum | eō, istūc, °istōrsum | hūc, °hōrsum | illūc, °illōrsum | quō | quōquō, quōcumque | eōdem | aliō, aliorsum |
time | quandō | quondam, aliquandō, quandōque, umquam | tum, tunc | num, nunc | ōlim | cum, quandō | cumque, quandōcumque, quandōque | simul | aliās |
exact time | quota hōra | ea/ista hōra | hac hōra | illa hōra | quota hōra | quotacumque hōra | eadem hōra | altera/alia hōra | |
repetition | quotiēns | aliquotiēns | totiēns | quotiēns | quotiēnscumque | ||||
multiplication | quotuplex | totuplex | quotuplex | ||||||
† Turned conjunction with original meaning somewhat dissimulated ° Rare |
Etymology 2
For *udris, from Proto-Indo-European *wed- (“water”). Confer with Ancient Greek ὑδρία (hudría, “water-pot, pitcher”). Doublet of vitrum.
Pronunciation
- (Classical) IPA(key): /ˈu.ter/, [ˈʊt̪ɛr]
- (Ecclesiastical) IPA(key): /ˈu.ter/, [ˈuːt̪er]
Noun
uter m (genitive utris); third declension
- wine or water skin or bottle
- bag made of hide (inflated for flotation)
Declension
- Note: although the nominative and accusative plural was normally the masculine utrēs, the rare alternative neuter plural utria is also attested.
Third-declension noun (i-stem).
Case | Singular | Plural |
---|---|---|
Nominative | uter | utrēs utria |
Genitive | utris | utrium |
Dative | utrī | utribus |
Accusative | utrem | utrīs utrēs utria |
Ablative | utre | utribus |
Vocative | uter | utrēs |
Derived terms
- utriculus
Descendants
- Aromanian: utri
- Catalan: odre
- → French: outre
- Galician: odre
- Italian: otre
- Piedmontese: oiro
- Portuguese: odre
- Spanish: odre
References
- “uter”, in Charlton T. Lewis and Charles Short (1879) A Latin Dictionary, Oxford: Clarendon Press
- “uter”, in Charlton T. Lewis (1891) An Elementary Latin Dictionary, New York: Harper & Brothers
- uter in Gaffiot, Félix (1934) Dictionnaire illustré latin-français, Hachette
- Carl Meißner; Henry William Auden (1894) Latin Phrase-Book, London: Macmillan and Co.
- (ambiguous) to offer a person the alternative of... or..: optionem alicui dare, utrum...an
- (ambiguous) it is a debated point whether... or..: in contentione ponitur, utrum...an
- (ambiguous) to offer a person the alternative of... or..: optionem alicui dare, utrum...an
- “uter”, in Harry Thurston Peck, editor (1898) Harper's Dictionary of Classical Antiquities, New York: Harper & Brothers
- Sihler, Andrew L. (1995) New Comparative Grammar of Greek and Latin, Oxford, New York: Oxford University Press, →ISBN
- Pokorny, Julius (1959) Indogermanisches etymologisches Wörterbuch [Indo-European Etymological Dictionary] (in German), Bern, München: Francke Verlag
- De Vaan, Michiel (2008), “uter”, in Etymological Dictionary of Latin and the other Italic Languages (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 7), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, pages 646-647
Old High German
Alternative forms
- ūtar, ūtaro, ūtiro
Etymology
From Proto-Germanic *ūdarą, from Proto-Indo-European *h₁ewHdʰr̥-, *h₁ówHdʰr̥, *h₁uHdʰr̥- (“udder”).
Noun
ūter n
- udder
Descendants
- Middle High German: ūter, iuter
- Cimbrian: autar
- German: Euter
- Luxembourgish: Auder
Romanian
Etymology
Borrowed from Latin uterus, French utérus.
Pronunciation
- IPA(key): [ˈu.ter]
Noun
uter n (plural utere)
- (anatomy) uterus
Declension
singular | plural | |||
---|---|---|---|---|
indefinite articulation | definite articulation | indefinite articulation | definite articulation | |
nominative/accusative | (un) uter | uterul | (niște) utere | uterele |
genitive/dative | (unui) uter | uterului | (unor) utere | uterelor |
vocative | uterule | uterelor |