ukuć

ukuć

Polish

Etymology

From u- +‎ kuć.

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈu.kut͡ɕ/

• Audio

  (file)

• Rhymes: -ukut͡ɕ
• Syllabification: u‧kuć

Verb

ukuć pf (imperfective ukuwać)

1. (transitive) to forge, to shape by forging
   • 1826, Euzebiusz Słowacki, “Mendog, król litewski”, in Dzieła z pozostałych rękopismów ogłoszone‎, volume 4, Józef Zawadzki, page 16:

     Więc boiaźni na widok śmierci nie uczuła?
     Czy natura ze stali iéy piersi ukuła?
     W iéy oczach, w twarzy, iakie postrzegleś wzruszenie?

     So she didn't feel fear at the sight of death?
     Did nature make her heart of steel?
     In her eyes, in her face, what feeling did you notice?

   • 1916, Sophocles, Kazimierz Morawski, transl., Sofoklesa Tragedye‎, Wydawnictwo Akademii Umiejętności w Krakowie, Ajax 1034-1035, page 109:

     Czyż nie Erinys więc miecz ten ukuła,
     A pas nie Hada dzikiego wyrobem?

     Did an Erinys not forge this sword,
     and [is] this belt not of wild Hades' work?

   • 2000, Antoni Gołubiew, Złe dni‎, Bertelsmann Media, archived from the original on 2022-08-01, page 115:

     A jam po to rzucił celę klasztorną, by ukuć miecz na wszystkich, co na święte cesarstwo podnoszą świętokradczą rękę.

     And it is for this that I left a monastery cell: to forge a sword for all those who raise a sacrilegious hand against the holy empire.

2. (transitive) to coin, to invent (a word or phrase)
   • 1865, Lucjan Siemieński, Portrety literackie‎, Księgarnia Jana Konstantego Żupańskiego, page VII-VIII:

     Nie licząc się bowiem do rzędu reputacio-burzców, który to wyraz pozwoliłem sobie ukuć doraźnie dla nacechowania dość rozpowszechnionego rodzaju pisarzy — otaczałem taką samą sympatyą moje oryginały, z jaką malarz artysta stara się uidealizować podobieństwo, aby było czymeś^{[sic – meaning czymś]} więcej niż pospolitą fotografią.

     Since I don't count myself in the class of reputation-demolishers – an expression I have allowed myself to coin ad-hoc to characterize a kind of writers which has become rather common – I have been surrounding my originals with the same sort of sympathy with which an artist painter strives to idealize a representation so that it will be something more than a common photograph.

   • 2018, G. K. Chesterton, Maciej Wąs, transl., Nowe Jeruzalem‎, 2nd edition, Chesterton Polska, page 30:

     Chodzi mi tu jednak o to, że dzisiaj jeśli tylko rzeczywiście dałoby się ukuć na obronę określonego poglądu jakiś solidny argument, to zazwyczaj używa się tego argumentu w obronie poglądów wprost przeciwnych.

     Here, though, what I mean is that today, if only you can actually compose some solid argument in defense of a given opinion, then that argument is usually used in defense of exactly opposite opinions.

   • 2019 June 22, Bogusław Chrabota, “Uroki i ryzyka patostreamu”, in Rzeczpospolita‎, archived from the original on 2022-08-01:

     Andrzej Kijowski przypomniał przed laty w jednym ze swoich felietonów publikowanych w „Twórczości" ukuty przez Karla Junga termin „myśl negatywna".

     Years ago, in one of his essays published in "Twórczość", Andrzej Kijowski mentioned a term coined by Karl Jung, "negative thought".

   • 2022 May 15, Jakub Majmurek, “Ordo Iuris i Konfederacja szczuły na imigrantów. To zabawa zapałkami w magazynie wypełnionym benzyną”, in Polish Newsweek‎, archived from the original on 2022-05-15:

     Jan Pietrzak w odległych czasach, gdy potrafił jeszcze robić dobry kabaret, ukuł frazę „gdybym nie wiedział, że głupota, pomyślałbym, że prowokacja”.

     Jan Pietrzak, in the distant times when he was still able to put on a good cabaret, coined the phrase "If I didn't know it was stupidity, I'd think it was a provocation".

Conjugation

Conjugation of ukuć pf

		singular			plural
	person	masculine	feminine	neuter	virile	nonvirile
infinitive		ukuć
future tense	1st	ukuję			ukujemy
	2nd	ukujesz			ukujecie
	3rd	ukuje			ukują
	impersonal	ukuje się
past tense	1st	ukułem	ukułam		ukuliśmy	ukułyśmy
	2nd	ukułeś	ukułaś		ukuliście	ukułyście
	3rd	ukuł	ukuła	ukuło	ukuli	ukuły
	impersonal	ukuto
conditional	1st	ukułbym	ukułabym		ukulibyśmy	ukułybyśmy
	2nd	ukułbyś	ukułabyś		ukulibyście	ukułybyście
	3rd	ukułby	ukułaby	ukułoby	ukuliby	ukułyby
	impersonal	ukuto by
imperative	1st	niech ukuję			ukujmy
	2nd	ukuj			ukujcie
	3rd	niech ukuje			niech ukują
passive adjectival participle		ukuty	ukuta	ukute	ukuci	ukute
anterior adverbial participle		ukuwszy
verbal noun		ukucie

Further reading

• ukuć in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• ukuć in Polish dictionaries at PWN