tosaigh
Irish
Pronunciation
- (Munster) IPA(key): /ˈt̪ˠɔsˠɪɟ/
- (Galway) IPA(key): /ˈt̪ˠɔsˠə/
- (Mayo) IPA(key): /ˈt̪ˠɔsˠiː/
- (Ulster) IPA(key): /ˈt̪ˠʌsˠi/
Etymology 1
From Old Irish tosaigid (“begins”, verb), from tosach (“beginning”).
Alternative forms
- tosnaigh
Verb
tosaigh (present analytic tosaíonn, future analytic tosóidh, verbal noun tosú, past participle tosaithe)
- (transitive, intransitive) begin, commence
- (transitive, intransitive) start, initiate
Conjugation
Second Conjugation
singular | plural | relative | autonomous | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
first | second | third | first | second | third | ||||
indicative | present | tosaím | tosaíonn tú; tosaír† | tosaíonn sé, sí | tosaímid; tosaíonn muid | tosaíonn sibh | tosaíonn siad; tosaíd† | a thosaíonn; a thosaíos / a dtosaíonn*; a dtosaíos* | tosaítear |
past | thosaigh mé; thosaíos | thosaigh tú; thosaís | thosaigh sé, sí | thosaíomar; thosaigh muid | thosaigh sibh; thosaíobhair | thosaigh siad; thosaíodar | a thosaigh / ar thosaigh* | tosaíodh | |
past habitual | thosaínn | thosaíteá | thosaíodh sé, sí | thosaímis; thosaíodh muid | thosaíodh sibh | thosaídís; thosaíodh siad | a thosaíodh / ar thosaíodh* | thosaítí | |
future | tosóidh mé; tosód; tosóchaidh mé† | tosóidh tú; tosóir†; tosóchaidh tú† | tosóidh sé, sí; tosóchaidh sé, sí† | tosóimid; tosóidh muid; tosóchaimid†; tosóchaidh muid† | tosóidh sibh; tosóchaidh sibh† | tosóidh siad; tosóid†; tosóchaidh siad† | a thosóidh; a thosós; a thosóchaidh†; a thosóchas† / a dtosóidh*; a dtosós*; a dtosóchaidh*†; a dtosóchas*† | tosófar; tosóchar† | |
conditional | thosóinn; thosóchainn† / dtosóinn‡‡; dtosóchainn†‡‡ | thosófá; thosóchthᆠ/ dtosófᇇ; dtosóchthᆇ‡ | thosódh sé, sí; thosóchadh sé, sí† / dtosódh sé, s퇇; dtosóchadh sé, s톇‡ | thosóimis; thosódh muid; thosóchaimis†; thosóchadh muid† / dtosóimis‡‡; dtosódh muid‡‡; dtosóchaimis†‡‡; dtosóchadh muid†‡‡ | thosódh sibh; thosóchadh sibh† / dtosódh sibh‡‡; dtosóchadh sibh†‡‡ | thosóidís; thosódh siad; thosóchadh siad† / dtosóidís‡‡; dtosódh siad‡‡; dtosóchadh siad†‡‡ | a thosódh; a thosóchadh† / ar thosódh*; ar thosóchadh*† | thosófaí; thosóchthaí† / dtosófa퇇; dtosóchtha톇‡ | |
subjunctive | present | go dtosaí mé; go dtosaíod† | go dtosaí tú; go dtosaír† | go dtosaí sé, sí | go dtosaímid; go dtosaí muid | go dtosaí sibh | go dtosaí siad; go dtosaíd† | — | go dtosaítear |
past | dá dtosaínn | dá dtosaíteá | dá dtosaíodh sé, sí | dá dtosaímis; dá dtosaíodh muid | dá dtosaíodh sibh | dá dtosaídís; dá dtosaíodh siad | — | dá dtosaítí | |
imperative | tosaím | tosaigh | tosaíodh sé, sí | tosaímis | tosaígí; tosaídh† | tosaídís | — | tosaítear | |
verbal noun | tosú | ||||||||
past participle | tosaithe |
* Indirect relative
† Archaic or dialect form
‡‡ Dependent form used with particles that trigger eclipsis
Related terms
- tosach
- tús
Noun
tosaigh m
- inflection of tosach:
- vocative and genitive singular
- nominative and dative plural
Mutation
Irish mutation | ||
---|---|---|
Radical | Lenition | Eclipsis |
tosaigh | thosaigh | dtosaigh |
Note: Some of these forms may be hypothetical. Not every possible mutated form of every word actually occurs. |
References
- “tosaigid” in Dictionary of the Irish Language, Royal Irish Academy, 1913–76.
- “tosnuiġim” in Foclóir Gaeḋilge agus Béarla, Irish Texts Society, 2nd ed., 1927, by Patrick S. Dinneen.
- "tosaigh" in Foclóir Gaeilge-Béarla, An Gúm, 1977, by Niall Ó Dónaill.