tomhais

tomhais

Irish

Pronunciation

• (Aran) IPA^(key): /t̪ˠuːʃ/, /t̪ˠɞʃ/[1]
• (Cois Fharraige) IPA^(key): /t̪ˠɛʃ/[2]

Etymology 1

From Old Irish toimsid, denominal verb from tomus (“weighing, measure”), from Proto-Celtic *to- + *messus (“measurement, judgement”), from Proto-Indo-European *med- (“to measure”).

Verb

tomhais (present analytic tomhaiseann, future analytic tomhaisfidh, verbal noun tomhas, past participle tomhaiste)

1. to measure, weigh
2. to estimate, guess

Conjugation

First Conjugation (A)

		singular			plural			relative	autonomous
		first	second	third	first	second	third
indicative	present	tomhaisim	tomhaiseann tú; tomhaisir†	tomhaiseann sé, sí	tomhaisimid	tomhaiseann sibh	tomhaiseann siad; tomhaisid†	a thomhaiseann; a thomhaiseas / a dtomhaiseann*; a dtomhaiseas*	tomhaistear
	past	thomhais mé; thomhaiseas	thomhais tú; thomhaisis	thomhais sé, sí	thomhaiseamar; thomhais muid	thomhais sibh; thomhaiseabhair	thomhais siad; thomhaiseadar	a thomhais / ar thomhais*	tomhaiseadh
	past habitual	thomhaisinn	thomhaisteá	thomhaiseadh sé, sí	thomhaisimis; thomhaiseadh muid	thomhaiseadh sibh	thomhaisidís; thomhaiseadh siad	a thomhaiseadh / ar thomhaiseadh*	thomhaistí
	future	tomhaisfidh mé; tomhaisfead	tomhaisfidh tú; tomhaisfir†	tomhaisfidh sé, sí	tomhaisfimid; tomhaisfidh muid	tomhaisfidh sibh	tomhaisfidh siad; tomhaisfid†	a thomhaisfidh; a thomhaisfeas / a dtomhaisfidh*; a dtomhaisfeas*	tomhaisfear
conditional		thomhaisfinn / dtomhaisfinn‡‡	thomhaisfeá / dtomhaisfeᇇ	thomhaisfeadh sé, sí / dtomhaisfeadh sé, s퇇	thomhaisfimis; thomhaisfeadh muid / dtomhaisfimis‡‡; dtomhaisfeadh muid‡‡	thomhaisfeadh sibh / dtomhaisfeadh sibh‡‡	thomhaisfidís; thomhaisfeadh siad / dtomhaisfidís‡‡; dtomhaisfeadh siad‡‡	a thomhaisfeadh / ar thomhaisfeadh*	thomhaisfí / dtomhaisf퇇
subjunctive	present	go dtomhaise mé; go dtomhaisead†	go dtomhaise tú; go dtomhaisir†	go dtomhaise sé, sí	go dtomhaisimid; go dtomhaise muid	go dtomhaise sibh	go dtomhaise siad; go dtomhaisid†	—	go dtomhaistear
	past	dá dtomhaisinn	dá dtomhaisteá	dá dtomhaiseadh sé, sí	dá dtomhaisimis; dá dtomhaiseadh muid	dá dtomhaiseadh sibh	dá dtomhaisidís; dá dtomhaiseadh siad	—	dá dtomhaistí
imperative		tomhaisim	tomhais	tomhaiseadh sé, sí	tomhaisimis	tomhaisigí; tomhaisidh†	tomhaisidís	—	tomhaistear
verbal noun		tomhas
past participle		tomhaiste

* Indirect relative
† Archaic or dialect form
‡‡ Dependent form used with particles that trigger eclipsis

Alternative verbal noun: tomhais

Etymology 2

See the etymology of the main entry.

Noun

tomhais m

1. genitive singular of tomhas

Noun

tomhais m (genitive singular tomhais)

1. Cois Fharraige form of tomhas

Mutation

Irish mutation
Radical	Lenition	Eclipsis
tomhais	thomhais	dtomhais
Note: Some of these forms may be hypothetical. Not every possible mutated form of every word actually occurs.

Further reading

• “1 toimsid, toimsigid” in Dictionary of the Irish Language, Royal Irish Academy, 1913–76.
• "tomhais" in Foclóir Gaeilge-Béarla, An Gúm, 1977, by Niall Ó Dónaill.

References

1. Finck, F. N. (1899), Die araner mundart, Marburg: Elwert’sche Verlagsbuchhandlung, vol. II, p. 294.
2. Tomás de Bhaldraithe, 1975, The Irish of Cois Fhairrge, Co. Galway: A Phonetic Study, Dublin: Dublin Institute for Advanced Studies, section 42.

---

Scottish Gaelic

Etymology 1

From Old Irish toimsid, denominal verb from tomus (“weighing, measure”), from Proto-Celtic *to- + *messus (“measurement, judgement”), from Proto-Indo-European *med- (“to measure”).

Verb

tomhais (past thomhais, future tomhaisidh, verbal noun tomhas, past participle tomhaiste)

1. measure, gauge, weigh
2. survey (land, etc.)
3. calculate, compute (distance, speed, etc.)
4. guess

Etymology 2

See the etymology of the main entry.

Noun

tomhais m

1. genitive singular of tomhas

Mutation

Scottish Gaelic mutation
Radical	Lenition
tomhais	thomhais
Note: Some of these forms may be hypothetical. Not every possible mutated form of every word actually occurs.

Further reading

• “1 toimsid, toimsigid” in Dictionary of the Irish Language, Royal Irish Academy, 1913–76.