toirbhir
Irish
Alternative forms
- tairbhir (Ulster)
Etymology
From Middle Irish tairbrid, from Old Irish do·airbir, from to- + air- + beirid.
Pronunciation
- (Ulster) IPA(key): /ˈt̪ˠæɾʲəvʲəɾʲ/[1] (corresponding to the form tairbhir)
Verb
toirbhir (present analytic toirbhríonn, future analytic toirbhreoidh, verbal noun toirbhirt, past participle toirbheartha)
- hand over, deliver, yield, give up
- offer, dedicate
- devote
Conjugation
Second Conjugation
singular | plural | relative | autonomous | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
first | second | third | first | second | third | ||||
indicative | present | toirbhrím | toirbhríonn tú; toirbhrír† | toirbhríonn sé, sí | toirbhrímid; toirbhríonn muid | toirbhríonn sibh | toirbhríonn siad; toirbhríd† | a thoirbhríonn; a thoirbhríos / a dtoirbhríonn*; a dtoirbhríos* | toirbhrítear |
past | thoirbhir mé; thoirbhríos | thoirbhir tú; thoirbhrís | thoirbhir sé, sí | thoirbhríomar; thoirbhir muid | thoirbhir sibh; thoirbhríobhair | thoirbhir siad; thoirbhríodar | a thoirbhir / ar thoirbhir* | toirbhríodh | |
past habitual | thoirbhrínn / dtoirbhrínn‡‡ | thoirbhríteá / dtoirbhríteᇇ | thoirbhríodh sé, sí / dtoirbhríodh sé, s퇇 | thoirbhrímis; thoirbhríodh muid / dtoirbhrímis‡‡; dtoirbhríodh muid‡‡ | thoirbhríodh sibh / dtoirbhríodh sibh‡‡ | thoirbhrídís; thoirbhríodh siad / dtoirbhrídís‡‡; dtoirbhríodh siad‡‡ | a thoirbhríodh / a dtoirbhríodh* | thoirbhrítí / dtoirbhrít퇇 | |
future | toirbhreoidh mé; toirbhreod; toirbhreochaidh mé† | toirbhreoidh tú; toirbhreoir†; toirbhreochaidh tú† | toirbhreoidh sé, sí; toirbhreochaidh sé, sí† | toirbhreoimid; toirbhreoidh muid; toirbhreochaimid†; toirbhreochaidh muid† | toirbhreoidh sibh; toirbhreochaidh sibh† | toirbhreoidh siad; toirbhreoid†; toirbhreochaidh siad† | a thoirbhreoidh; a thoirbhreos; a thoirbhreochaidh†; a thoirbhreochas† / a dtoirbhreoidh*; a dtoirbhreos*; a dtoirbhreochaidh*†; a dtoirbhreochas*† | toirbhreofar; toirbhreochar† | |
conditional | thoirbhreoinn; thoirbhreochainn† / dtoirbhreoinn‡‡; dtoirbhreochainn†‡‡ | thoirbhreofá; thoirbhreochthᆠ/ dtoirbhreofᇇ; dtoirbhreochthᆇ‡ | thoirbhreodh sé, sí; thoirbhreochadh sé, sí† / dtoirbhreodh sé, s퇇; dtoirbhreochadh sé, s톇‡ | thoirbhreoimis; thoirbhreodh muid; thoirbhreochaimis†; thoirbhreochadh muid† / dtoirbhreoimis‡‡; dtoirbhreodh muid‡‡; dtoirbhreochaimis†‡‡; dtoirbhreochadh muid†‡‡ | thoirbhreodh sibh; thoirbhreochadh sibh† / dtoirbhreodh sibh‡‡; dtoirbhreochadh sibh†‡‡ | thoirbhreoidís; thoirbhreodh siad; thoirbhreochadh siad† / dtoirbhreoidís‡‡; dtoirbhreodh siad‡‡; dtoirbhreochadh siad†‡‡ | a thoirbhreodh; a thoirbhreochadh† / a dtoirbhreodh*; a dtoirbhreochadh*† | thoirbhreofaí; thoirbhreochthaí† / dtoirbhreofa퇇; dtoirbhreochtha톇‡ | |
subjunctive | present | go dtoirbhrí mé; go dtoirbhríod† | go dtoirbhrí tú; go dtoirbhrír† | go dtoirbhrí sé, sí | go dtoirbhrímid; go dtoirbhrí muid | go dtoirbhrí sibh | go dtoirbhrí siad; go dtoirbhríd† | — | go dtoirbhrítear |
past | dá dtoirbhrínn | dá dtoirbhríteá | dá dtoirbhríodh sé, sí | dá dtoirbhrímis; dá dtoirbhríodh muid | dá dtoirbhríodh sibh | dá dtoirbhrídís; dá dtoirbhríodh siad | — | dá dtoirbhrítí | |
imperative | toirbhrím | toirbhir | toirbhríodh sé, sí | toirbhrímis | toirbhrígí; toirbhrídh† | toirbhrídís | — | toirbhrítear | |
verbal noun | toirbhirt | ||||||||
past participle | toirbheartha |
* Indirect relative
† Archaic or dialect form
‡‡ Dependent form used with particles that trigger eclipsis
Further reading
- “toirbhir” at the Historical Irish Corpus, 1600–1926 of the Royal Irish Academy.
- “toirḃirim” in Foclóir Gaeḋilge agus Béarla, Irish Texts Society, 1st ed., 1904, by Patrick S. Dinneen, page 741.
- G. Toner, M. Ní Mhaonaigh, S. Arbuthnot, D. Wodtko, M.-L. Theuerkauf, editors (2019), “do·airbir”, in eDIL: Electronic Dictionary of the Irish Language
- "toirbhir" in Foclóir Gaeilge–Béarla, An Gúm, 1977, by Niall Ó Dónaill.
References
- Quiggin, E. C. (1906) A Dialect of Donegal, Cambridge University Press, page 32