sisto
See also: Sisto
Galician
Etymology
Unknown. Perhaps from Celtic (compare Proto-Celtic *sistati, "put, stand"), or either from Latin sextus.[1]
Pronunciation
- IPA(key): [ˈsistʊ]
Noun
sisto m (plural sistos)
- (archaic) aim, target
- 1370, R. Lorenzo (ed.), Crónica troiana. A Coruña: Fundación Barrié, page 350:
- Et caualgarõ todos juntos et chegárõsse ao torneo, et touerõ ben o sseu sisto, et começarõ todos de cõssún a tirar de seus arcos et dar moy grãdes braados, ca atal era seu costume.
- And they rode all together and came to the tournament, and they secured their aim, and began to shoot from their bows all at the same time and to give very large shouts, because that was their custom
- Et caualgarõ todos juntos et chegárõsse ao torneo, et touerõ ben o sseu sisto, et começarõ todos de cõssún a tirar de seus arcos et dar moy grãdes braados, ca atal era seu costume.
- Synonym: fito
- 1370, R. Lorenzo (ed.), Crónica troiana. A Coruña: Fundación Barrié, page 350:
Derived terms
- asestar
- sistar
Related terms
- Sisto
References
- “sisto” in Dicionario de Dicionarios do galego medieval, SLI - ILGA 2006–2022.
- “sisto” in Xavier Varela Barreiro & Xavier Gómez Guinovart: Corpus Xelmírez - Corpus lingüístico da Galicia medieval. SLI / Grupo TALG / ILG, 2006–2018.
- Joan Coromines; José A. Pascual (1983–1991), “assestar”, in Diccionario crítico etimológico castellano e hispánico (in Spanish), Madrid: Gredos
Latin
Etymology
From Proto-Italic *sistō, from Proto-Indo-European *stísteh₂ti, from the root *steh₂- (“stand”). Related to stō (“stand, be stood”), from the same root, with which sistō shares its supine forms.
Cognates include Ancient Greek ἵστημι (hístēmi) and Sanskrit तिष्ठति (tíṣṭhati).
Pronunciation
- (Classical) IPA(key): /ˈsis.toː/, [ˈs̠ɪs̠t̪oː]
- (Ecclesiastical) IPA(key): /ˈsis.to/, [ˈsist̪o]
Verb
sistō (present infinitive sistere, perfect active stitī, supine statum); third conjugation
- (transitive) I cause to stand; I set; I place.
- Synonyms: collocō, loco, statuō, pōnō, fīgō, cōnstituō, struō, impōnō, defigo
- (transitive) I stop, I halt
- Synonyms: resistō, retineō, prohibeō, impediō, intersaepio, cohibeō, arceō, teneō, obsto, adversor, exclūdō
- 8 CE, Ovid, Fasti VI.154:
- Sistite vōs lacrimās.
- Halt your tears.
- Sistite vōs lacrimās.
- (intransitive) I place myself; I stand
- Synonyms: cōnstō, stō, cōnsistō, remaneō, maneō, haereō
- I stabilise, consolidate, strengthen, reinforce.
- Synonyms: firmō, cōnfirmō, mūniō, cōnsolidō, fortificō
- Antonyms: dēterō, atterō, minuō, frangō, tenuō, afficiō
- (transitive, law) I cause to appear in court.
- (intransitive, law) I appear in court.
- (intransitive) I stop, I stand still; I halt; I stand firm.
- Synonyms: cessō, subsistō, dēsistō, remittō, dēsinō, quiēscō, conticēscō, trānseō
- Antonyms: coepiō, incohō, incipiō
- Siste! ― Stop!
Conjugation
- Perfects of the form stetī for this verb are considered doubtful.
Conjugation of sistō (third conjugation) | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
indicative | singular | plural | |||||
first | second | third | first | second | third | ||
active | present | sistō | sistis | sistit | sistimus | sistitis | sistunt |
imperfect | sistēbam | sistēbās | sistēbat | sistēbāmus | sistēbātis | sistēbant | |
future | sistam | sistēs | sistet | sistēmus | sistētis | sistent | |
perfect | stitī | stitistī | stitit | stitimus | stitistis | stitērunt, stitēre | |
pluperfect | stiteram | stiterās | stiterat | stiterāmus | stiterātis | stiterant | |
future perfect | stiterō | stiteris | stiterit | stiterimus | stiteritis | stiterint | |
passive | present | sistor | sisteris, sistere | sistitur | sistimur | sistiminī | sistuntur |
imperfect | sistēbar | sistēbāris, sistēbāre | sistēbātur | sistēbāmur | sistēbāminī | sistēbantur | |
future | sistar | sistēris, sistēre | sistētur | sistēmur | sistēminī | sistentur | |
perfect | status + present active indicative of sum | ||||||
pluperfect | status + imperfect active indicative of sum | ||||||
future perfect | status + future active indicative of sum | ||||||
subjunctive | singular | plural | |||||
first | second | third | first | second | third | ||
active | present | sistam | sistās | sistat | sistāmus | sistātis | sistant |
imperfect | sisterem | sisterēs | sisteret | sisterēmus | sisterētis | sisterent | |
perfect | stiterim | stiterīs | stiterit | stiterīmus | stiterītis | stiterint | |
pluperfect | stitissem | stitissēs | stitisset | stitissēmus | stitissētis | stitissent | |
passive | present | sistar | sistāris, sistāre | sistātur | sistāmur | sistāminī | sistantur |
imperfect | sisterer | sisterēris, sisterēre | sisterētur | sisterēmur | sisterēminī | sisterentur | |
perfect | status + present active subjunctive of sum | ||||||
pluperfect | status + imperfect active subjunctive of sum | ||||||
imperative | singular | plural | |||||
first | second | third | first | second | third | ||
active | present | — | siste | — | — | sistite | — |
future | — | sistitō | sistitō | — | sistitōte | sistuntō | |
passive | present | — | sistere | — | — | sistiminī | — |
future | — | sistitor | sistitor | — | — | sistuntor | |
non-finite forms | active | passive | |||||
present | perfect | future | present | perfect | future | ||
infinitives | sistere | stitisse | statūrum esse | sistī | statum esse | statum īrī | |
participles | sistēns | — | statūrus | — | status | sistendus, sistundus | |
verbal nouns | gerund | supine | |||||
genitive | dative | accusative | ablative | accusative | ablative | ||
sistendī | sistendō | sistendum | sistendō | statum | statū |
Derived terms
- absistō
- armistitium
- assistō
- circumsistō
- cōnsistō
- dēsistō
- existō, exsistō
- īnsistō
- iūstitium
- obsistō
- persistō
- resistō
- solstitium
- subsistō
Descendants
- → Romanian: sista
- → German: sistieren
References
- “sisto”, in Charlton T. Lewis and Charles Short (1879) A Latin Dictionary, Oxford: Clarendon Press
- “sisto”, in Charlton T. Lewis (1891) An Elementary Latin Dictionary, New York: Harper & Brothers
- sisto in Enrico Olivetti, editor (2003-2023) Dizionario Latino, Olivetti Media Communication
- sisto in Gaffiot, Félix (1934) Dictionnaire illustré latin-français, Hachette
- Carl Meißner; Henry William Auden (1894) Latin Phrase-Book, London: Macmillan and Co.
- to halt: gradum sistere
- to halt: gradum sistere
Latvian
Participle
sisto
- vocative singular masculine form of sistais
- accusative singular masculine form of sistais
- instrumental singular masculine form of sistais
- genitive plural masculine form of sistais
- vocative singular feminine form of sistais
- accusative singular feminine form of sistais
- instrumental singular feminine form of sistais
- genitive plural feminine form of sistais