scoilt
Irish
Etymology 1
From Old Irish scoilt, from Proto-Celtic *skoltā (“cleft, fissure”), from Proto-Indo-European *(s)kelH- (“to split, cut”).[1] Possibly related to Proto-Celtic *kallī (“forest, grove”).[2][3]
Noun
scoilt f (genitive singular scoilte, nominative plural scoilteanna)
- split
- crack, cleavage, fissure
- parting
- breach of relations, rupture
- crease
Declension
Declension of scoilt
Second declension
Bare forms
| Forms with the definite article
|
Synonyms
- scáineadh
Derived terms
- scoilteán m (“(small) crack, fissure; cleft object, cleft stick; potato set”)
Etymology 2
From Old Irish scoiltid (“splits, cleaves, divides”).
Verb
scoilt (present analytic scoilteann, future analytic scoiltfidh, verbal noun scoilteadh, past participle scoilte)
- (transitive, intransitive) split
- break apart, crack, cleave
- part
- divide
Conjugation
First Conjugation (A)
singular | plural | relative | autonomous | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
first | second | third | first | second | third | ||||
indicative | present | scoiltim | scoilteann tú; scoiltir† | scoilteann sé, sí | scoiltimid | scoilteann sibh | scoilteann siad; scoiltid† | a scoilteann; a scoilteas | scoiltear |
past | scoilt mé; scoilteas | scoilt tú; scoiltis | scoilt sé, sí | scoilteamar; scoilt muid | scoilt sibh; scoilteabhair | scoilt siad; scoilteadar | a scoilt / ar scoilt* | scoilteadh | |
past habitual | scoiltinn | scoilteá | scoilteadh sé, sí | scoiltimis; scoilteadh muid | scoilteadh sibh | scoiltidís; scoilteadh siad | a scoilteadh / a scoilteadh* | scoiltí | |
future | scoiltfidh mé; scoiltfead | scoiltfidh tú; scoiltfir† | scoiltfidh sé, sí | scoiltfimid; scoiltfidh muid | scoiltfidh sibh | scoiltfidh siad; scoiltfid† | a scoiltfidh; a scoiltfeas | scoiltfear | |
conditional | scoiltfinn | scoiltfeá | scoiltfeadh sé, sí | scoiltfimis; scoiltfeadh muid | scoiltfeadh sibh | scoiltfidís; scoiltfeadh siad | a scoiltfeadh / a scoiltfeadh* | scoiltfí | |
subjunctive | present | go scoilte mé; go scoiltead† | go scoilte tú; go scoiltir† | go scoilte sé, sí | go scoiltimid; go scoilte muid | go scoilte sibh | go scoilte siad; go scoiltid† | — | go scoiltear |
past | dá scoiltinn | dá scoilteá | dá scoilteadh sé, sí | dá scoiltimis; dá scoilteadh muid | dá scoilteadh sibh | dá scoiltidís; dá scoilteadh siad | — | dá scoiltí | |
imperative | scoiltim | scoilt | scoilteadh sé, sí | scoiltimis | scoiltigí; scoiltidh† | scoiltidís | — | scoiltear | |
verbal noun | scoilteadh | ||||||||
past participle | scoilte |
* Indirect relative
† Archaic or dialect form
Synonyms
- scáin
Derived terms
- abairt scoilte
References
- Ó Dónaill, Niall (1977), “scoilt”, in Foclóir Gaeilge–Béarla, Dublin: An Gúm, →ISBN
- G. Toner, M. Ní Mhaonaigh, S. Arbuthnot, D. Wodtko, M.-L. Theuerkauf, editors (2019), “scoilt”, in eDIL: Electronic Dictionary of the Irish Language
- G. Toner, M. Ní Mhaonaigh, S. Arbuthnot, D. Wodtko, M.-L. Theuerkauf, editors (2019), “scoiltid”, in eDIL: Electronic Dictionary of the Irish Language
- Matasović, Ranko (2009), “skolta”, in Etymological Dictionary of Proto-Celtic (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 9), Leiden: Brill, →ISBN, pages 343
- Pokorny, Julius (1959) Indogermanisches etymologisches Wörterbuch [Indo-European Etymological Dictionary] (in German), volume 3, Bern, München: Francke Verlag, page 2675
- MacBain, Alexander; Mackay, Eneas (1911), “scoilt”, in An Etymological Dictionary of the Gaelic Language, Stirling, →ISBN, page sgoilt