< Reconstruction:Proto-Turkic
Reconstruction:Proto-Turkic/kïŕïl
Proto-Turkic
Reconstruction notes
The Chuvash form points to the front-ablauted variant *kiŕil.
Etymology
From *kï̄ŕ- (“to redden”) with secondary shortening or from the homophonous word *kï̄ŕ with similar development found in *yāĺïl (“green”) < *yāĺ (“young vegetables”).
Adjective
*kïŕïl
- red
Descendants
- Oghur:
- Chuvash: хӗрлӗ (hĕrlĕ)
- Common Turkic:
- Oghuz:
- Old Anatolian Turkish:
- Azerbaijani: qızıl
- Ottoman Turkish: قزل (qızıl)
- Gagauz: kızıl
- Turkish: kızıl
- Salar: gızıl, gızil
- Turkmen: gyzyl
- Old Anatolian Turkish:
- Karluk:
- Karakhanid: [script needed] (qïzïl)
- Khorezmian Turkic: [script needed] (qızıl)
- Chagatai: قیزیل (qizil)
- Uzbek: qizil
- Uyghur: قىزىل (qizil)
- Chagatai: قیزیل (qizil)
- Khorezmian Turkic: [script needed] (qızıl)
- Karakhanid: [script needed] (qïzïl)
- Kipchak: قزل (qızıl)
- West Kipchak:
- Crimean Tatar: qızıl
- Karachay-Balkar: къызыл (qızıl)
- Karaim: qızıl
- Kumyk: къызыл (qızıl)
- North Kipchak:
- Bashkir: ҡыҙыл (qıðıl)
- Tatar: кызыл (qızıl)
- South Kipchak:
- Caspian:
- Kazakh: қызыл (qyzyl)
- Karakalpak: qızıl
- Nogai кызыл (kızıl)
- Kyrgyz-Kipchak:
- Kyrgyz: кызыл (kızıl)
- Southern Altai: кызыл (kïzïl)
- Caspian:
- West Kipchak:
- Siberian:
- Old Turkic:
- Old Uyghur: [script needed] (qïzïl)
- Western Yugur: [script needed] (qizil)
- Old Uyghur: [script needed] (qïzïl)
- North Siberian:
- Dolgan: кыһыл
- Yakut: кыһыл (kıhıl)
- South Siberian
- Sayan Turkic:
- Tuvan: кызыл (kızıl)
- Yenisei Turkic:
- Khakas: хызыл (xızıl)
- Shor: қызыл
- Sayan Turkic:
- Old Turkic:
See also
*āk, *ürüŋ | *boŕ, *sūr, *kuba, *čāl, *oń | *kara |
*kïŕïl; *āl | *koŋur, *yạgïŕ | *siarïg, *yẹgren |
*yāĺïl | ||
*kȫk | ||
*(y)ip- |
Further reading
- Starostin, Sergei; Dybo, Anna; Mudrak, Oleg (2003), “*Kɨ̄ŕ-”, in Etymological dictionary of the Altaic languages (Handbuch der Orientalistik; VIII.8), Leiden, New York, Köln: E.J. Brill