qırmaq
Azerbaijani
Etymology
From Proto-Turkic *kïr- (“to break, demolish; small; to scrape, shave”). Compare Azerbaijani qırxmaq (“to shave”) which is probably a derivation from the same root. Cognate with Turkish kırmak etc.
Pronunciation
- IPA(key): [ɡɯrˈmɑχ]
- Hyphenation: qır‧maq
Audio (Baku) (file)
Verb
qırmaq (transitive)
- to break
- Synonym: sındırmaq
- to cut off, break off, sever
- to rend, tear apart
- to crush
- müqavimətini tam şəkildə qırmaq ― to completely crush the resistance
- Qələbə iradələrini heç nə qırmaz.
- Nothing will crush their will to prevail.
- to chop
- Synonyms: doğramaq, kəsmək
- to interrupt, cut off
- əlaqəni qırmaq ― to cut off contact
- rabitəni qırmaq ― to cut off the communication
- to cut down, cut out
- meşəni qırmaq ― to cut down the forest
- to slaughter, slay, massacre
- Synonym: məhv etmək
Conjugation
Conjugation of qırmaq
positive | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
subject non-past participle | qıran | |||||||
subject past participle | qırmış | |||||||
subject future definite participle | qıracaq | |||||||
non-subject participle | (mənim +) qırdığım | (sənin +) qırdığın | (gen. agent +) qırdığı | (bizim +) qırdığımız | (sizin +) qırdığınız | (gen. agent +) qırdığı or qırdıqları | ||
qırıb | ||||||||
general temporal participle | qıranda | |||||||
participle of intensification | qırdıqca | |||||||
specific temporal participle | qırarkən | |||||||
modal participle | qıraraq | |||||||
infinitive | qırmaq | |||||||
singular | plural | |||||||
first | second | third | first | second | third | |||
indicative | present | simple | qırıram | qırırsan | qırır | qırırıq | qırırsınız | qırırlar |
perfect 1 | qırmışam | qırmısan, qırmışsan* | qırmışdır | qırmışıq | qırmısınız, qırmışsınız* | qırmışlar | ||
perfect 2 | – | qırıbsan | qırıb(dır) | – | qırıbsınız | qırıb(dır)lar | ||
past | simple | qırdım | qırdın | qırdı | qırdıq | qırdınız | qırdılar | |
continuous | qırırdım | qırırdın | qırırdı | qırırdıq | qırırdınız | qırırdılar | ||
perfect | qırmışdım | qırmışdın | qırmışdı | qırmışdıq | qırmışdınız | qırmışdılar | ||
future | definite | qıracağam | qıracaqsan | qıracaq | qıracağıq | qıracaqsınız | qıracaqlar | |
indefinite | qıraram | qırarsan | qırar | qırarıq | qırarsınız | qırarlar | ||
future-in-the-past | definite | qıracaqdım | qıracaqdın | qıracaqdı | qıracaqdıq | qıracaqdınız | qıracaqdılar | |
indefinite | qırardım | qırardın | qırardı | qırardıq | qırardınız | qırardılar | ||
conditional | present | qırsam | qırsan | qırsa | qırsaq | qırsanız | qırsalar | |
past | qırsaydım | qırsaydın | qırsaydı | qırsaydıq | qırsaydınız | qırsaydılar | ||
subjunctive | qıram | qırasan | qıra | qıraq | qırasınız | qıralar | ||
hortative | qırasıyam | qırasısan | qırası | qırasıyıq | qırasısınız | qırasılar | ||
obligational | present | qırmalıyam | qırmalısan | qırmalı | qırmalıyıq | qırmalısınız | qırmalılar | |
past | qırmalıydım | qırmalıydın | qırmalıydı | qırmalıydıq | qırmalıydınız | qırmalıydılar | ||
evidential | present | qırırmışam | qırırmışsan | qırırmış | qırırmışıq | qırırmışsınız | qırırmışlar | |
past | qırıbmışam | qırıbmışsan | qırıbmış | qırıbmışıq | qırıbmışsınız | qırıbmışlar | ||
imperative | qırım | qır | qırsın | qıraq, qıralım* | qırın | qırsınlar | ||
negative | ||||||||
subject non-past participle | qırmayan | |||||||
subject past participle | qırmamış | |||||||
subject future definite participle | qırmayacaq | |||||||
non-subject participle | (mənim +) qırmadığım | (sənin +) qırmadığın | (gen. agent +) qırmadığı | (bizim +) qırmadığımız | (sizin +) qırmadığınız | (gen. agent +) qırmadığı or qırmadıqları | ||
converb | qırmayıb | |||||||
general temporal participle | qırmayanda | |||||||
participle of intensification | qırmadıqca | |||||||
specific temporal participle | qırmayarkən | |||||||
modal participle | qırmayaraq | |||||||
infinitive | qırmamaq | |||||||
singular | plural | |||||||
first | second | third | first | second | third | |||
indicative | present | simple | qırmıram | qırmırsan | qırmır | qırmırıq | qırmırsınız | qırmırlar |
perfect 1 | qırmamışam | qırmamısan, qırmamışsan* | qırmamış | qırmamışıq | qırmamısınız, qırmamışsınız* | qırmamışlar | ||
perfect 2 | – | qırmayıbsan | qırmayıb(dır) | – | qırmayıbsınız | qırmayıb(dır)lar | ||
past | simple | qırmadım | qırmadın | qırmadı | qırmadıq | qırmadınız | qırmadılar | |
continuous | qırmırdım | qırmırdın | qırmırdı | qırmırdıq | qırmırdınız | qırmırdılar | ||
perfect | qırmamışdım | qırmamışdın | qırmamışdı | qırmamışdıq | qırmamışdınız | qırmamışdılar | ||
future | definite | qırmayacağam | qırmayacaqsan | qırmayacaq | qırmayacağıq | qırmayacaqsınız | qırmayacaqlar | |
indefinite | qırmaram | qırmarsan, qırmazsan | qırmaz | qırmarıq | qırmarsınız, qırmazsınız | qırmazlar | ||
future-in-the-past | definite | qırmayacaqdım | qırmayacaqdın | qırmayacaqdı | qırmayacaqdıq | qırmayacaqdınız | qırmayacaqdılar | |
indefinite | qırmazdım | qırmazdın | qırmazdı | qırmazdıq | qırmazdınız | qırmazdılar | ||
conditional | present | qırmasam | qırmasan | qırmasa | qırmasaq | qırmasanız | qırmasalar | |
past | qırmasaydım | qırmasaydın | qırmasaydı | qırmasaydıq | qırmasaydınız | qırmasaydılar | ||
subjunctive | qırmayam | qırmayasan | qırmaya | qırmayaq | qırmayasınız | qırmayalar | ||
hortative | qırmayasıyam | qırmayasısan | qırmayası | qırmayasıyıq | qırmayasısınız | qırmayasılar | ||
obligational | present | qırmamalıyam | qırmamalısan | qırmamalı | qırmamalıyıq | qırmamalısınız | qırmamalılar | |
past | qırmamalıydım | qırmamalıydın | qırmamalıydı | qırmamalıydıq | qırmamalıydınız | qırmamalıydılar | ||
evidential | present | qırmayırmışam | qırmayırmışsan | qırmayırmış | qırmayırmışıq | qırmayırmışsınız | qırmayırmışlar | |
past | qırmayıbmışam | qırmayıbmışsan | qırmayıbmış | qırmayıbmışıq | qırmayıbmışsınız | qırmayıbmışlar | ||
imperative | qırmayım | qırma | qırmasın | qırmayaq qırmayalım* | qırmayın | qırmasınlar | ||
negative potential | ||||||||
subject non-past participle | qırammayan | |||||||
subject future definite participle | qırammayacaq | |||||||
non-subject participle | (mənim +) qırammadığım | (sənin +) qırammadığın | (gen. agent +) qırammadığı | (bizim +) qırammadığımız | (sizin +) qırammadığınız | (gen. agent +) qırammadığı or qırammadıqları | ||
converb | qırammayıb | |||||||
general temporal participle | qırammayanda | |||||||
participle of intensification | qırammadıqca | |||||||
specific temporal participle | qırammayarkən | |||||||
modal participle | qırammayaraq | |||||||
infinitive | qırammamaq | |||||||
singular | plural | |||||||
first | second | third | first | second | third | |||
indicative | present | simple | qırammıram | qırammırsan | qırammır | qırammırıq | qırammırsınız | qırammırlar |
perfect 1 | qırammamışam | qırammamısan, qırammamışsan* | qırammamışdır | qırammamışıq | qırammamısınız, qırammamışsınız* | qırammaşmılar | ||
perfect 2 | – | qırammayıbsan | qırammayıb(dır) | – | qırammayıbsınız | qırammayıb(dır)lar | ||
past | simple | qırammadım | qırammadın | qırammadı | qırammadıq | qırammadınız | qırammadılar | |
continuous | qırammırdım | qırammırdın | qırammırdı | qırammırdıq | qırammırdınız | qırammırdılır | ||
perfect | qırammamışdım | qırammamışdın | qırammamışdı | qırammamışdıq | qırammamışdınız | qırammamışdılar | ||
future | definite | qırammayacağam | qırammayacaqsan | qırammayacaq | qırammayacağıq | qırammayacaqsınız | qırammayacaqlar | |
indefinite | qırammaram | qırammarsan, qırammazsan | qırammaz | qırammarıq | qırammarsınız, qırammazsınız | qırammazlar | ||
future-in-the-past | definite | qırammayacaqdım | qırammayacaqdın | qırammayacaqdı | qırammayacaqdıq | qırammayacaqdınız | qırammayacaqdılar | |
indefinite | qırammazdım | qırammazdın | qırammazdı | qırammazdıq | qırammazdınız | qırammazdılar | ||
conditional | present | qırammasam | qırammasan | qırammasa | qırammasaq | qırammasanız | qırammasalar | |
past | qırammasaydım | qırammasaydın | qırammasaydı | qırammasaydıq | qırammasaydınız | qırammasaydılar | ||
subjunctive | qırammayam | qırammayasan | qırammaya | qırammayaq | qırammayasınız | qırammayalar | ||
imperative | qırammayım | qıramma | qırammasın | qırammayaq | qırammayın | qırammasınlar | ||
Note: Some of these forms may be hypothetical. Not every possible conjugated form of every verb actually occurs. | ||||||||
* dated or high-register |
Derived terms
- buzqıran (“icebreaker”)
- qırılmaq (“to break off, to snap off”)
- qırğın (“massacre”)
- qıraq (“edge”)
- qırıcı (“fighter”)
- qırıntı (“crumbs, debris, sawdust, splinters”)
- qırıq (“broken; pieces, fragments”)
- qırıq-qırıq (“abruptly; to pieces”)
- qırıq-quruq (“debris”)
Further reading
- “qırmaq” in Obastan.com.
Crimean Tatar
Verb
qırmaq
- to curry, to rub.
References
- Mirjejev, V. A.; Usejinov, S. M. (2002) Ukrajinsʹko-krymsʹkotatarsʹkyj slovnyk [Ukrainian – Crimean Tatar Dictionary], Simferopol: Dolya, →ISBN