qhela
Phuthi
Verb
-qhela
- to be accustomed to
Inflection
This verb needs an inflection-table template.
Xhosa
Verb
-qhela
- to adapt
- to be accustomed to
Inflection
This verb needs an inflection-table template.
Zulu
Pronunciation
IPA(key): /ǃʰeːla/
Verb
-qhela
- (intransitive) to move aside, to move away, to move over
- (intransitive) to make room, to make way
- (intransitive) to get out of the way, to move out of the way
- (intransitive) to stand back, to stand clear
Inflection
Tone L | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Infinitive | ukuqhela | ||||||||
Positive | Negative | ||||||||
Infinitive | ukuqhela | ukungaqheli | |||||||
Imperative | |||||||||
Simple | + object concord | ||||||||
Singular | qhela | -qhele | |||||||
Plural | qhelani | -qheleni | |||||||
Present | |||||||||
Positive absolute | Positive relative | Positive participial | Negative absolute | Negative relative | Negative participial | ||||
1st singular | ngiyaqhela, ngiqhela | engiqhelayo, engiqhela | ngiqhela | angiqheli | engingaqheli | ngingaqheli | |||
2nd singular | uyaqhela, uqhela | oqhelayo, oqhela | uqhela | awuqheli | ongaqheli | ungaqheli | |||
1st plural | siyaqhela, siqhela | esiqhelayo, esiqhela | siqhela | asiqheli | esingaqheli | singaqheli | |||
2nd plural | niyaqhela, niqhela | eniqhelayo, eniqhela | niqhela | aniqheli | eningaqheli | ningaqheli | |||
Class 1 | uyaqhela, uqhela | oqhelayo, oqhela | eqhela | akaqheli | ongaqheli | engaqheli | |||
Class 2 | bayaqhela, baqhela | abaqhelayo, abaqhela | beqhela | abaqheli | abangaqheli | bengaqheli | |||
Class 3 | uyaqhela, uqhela | oqhelayo, oqhela | uqhela | awuqheli | ongaqheli | ungaqheli | |||
Class 4 | iyaqhela, iqhela | eqhelayo, eqhela | iqhela | ayiqheli | engaqheli | ingaqheli | |||
Class 5 | liyaqhela, liqhela | eliqhelayo, eliqhela | liqhela | aliqheli | elingaqheli | lingaqheli | |||
Class 6 | ayaqhela, aqhela | aqhelayo, aqhela | eqhela | awaqheli | angaqheli | engaqheli | |||
Class 7 | siyaqhela, siqhela | esiqhelayo, esiqhela | siqhela | asiqheli | esingaqheli | singaqheli | |||
Class 8 | ziyaqhela, ziqhela | eziqhelayo, eziqhela | ziqhela | aziqheli | ezingaqheli | zingaqheli | |||
Class 9 | iyaqhela, iqhela | eqhelayo, eqhela | iqhela | ayiqheli | engaqheli | ingaqheli | |||
Class 10 | ziyaqhela, ziqhela | eziqhelayo, eziqhela | ziqhela | aziqheli | ezingaqheli | zingaqheli | |||
Class 11 | luyaqhela, luqhela | oluqhelayo, oluqhela | luqhela | aluqheli | olungaqheli | lungaqheli | |||
Class 14 | buyaqhela, buqhela | obuqhelayo, obuqhela | buqhela | abuqheli | obungaqheli | bungaqheli | |||
Class 15 | kuyaqhela, kuqhela | okuqhelayo, okuqhela | kuqhela | akuqheli | okungaqheli | kungaqheli | |||
Class 17 | kuyaqhela, kuqhela | okuqhelayo, okuqhela | kuqhela | akuqheli | okungaqheli | kungaqheli | |||
Recent past | |||||||||
Positive absolute | Positive relative | Positive participial | Negative absolute | Negative relative | Negative participial | ||||
1st singular | ngiqhelile, ngiqhelē | engiqhelile, engiqhelē | ngiqhelile, ngiqhelē | angiqhelanga | engingaqhelanga | ngingaqhelanga | |||
2nd singular | uqhelile, uqhelē | oqhelile, oqhelē | uqhelile, uqhelē | awuqhelanga | ongaqhelanga | ungaqhelanga | |||
1st plural | siqhelile, siqhelē | esiqhelile, esiqhelē | siqhelile, siqhelē | asiqhelanga | esingaqhelanga | singaqhelanga | |||
2nd plural | niqhelile, niqhelē | eniqhelile, eniqhelē | niqhelile, niqhelē | aniqhelanga | eningaqhelanga | ningaqhelanga | |||
Class 1 | uqhelile, uqhelē | oqhelile, oqhelē | eqhelile, eqhelē | akaqhelanga | ongaqhelanga | engaqhelanga | |||
Class 2 | baqhelile, baqhelē | abaqhelile, abaqhelē | beqhelile, beqhelē | abaqhelanga | abangaqhelanga | bengaqhelanga | |||
Class 3 | uqhelile, uqhelē | oqhelile, oqhelē | uqhelile, uqhelē | awuqhelanga | ongaqhelanga | ungaqhelanga | |||
Class 4 | iqhelile, iqhelē | eqhelile, eqhelē | iqhelile, iqhelē | ayiqhelanga | engaqhelanga | ingaqhelanga | |||
Class 5 | liqhelile, liqhelē | eliqhelile, eliqhelē | liqhelile, liqhelē | aliqhelanga | elingaqhelanga | lingaqhelanga | |||
Class 6 | aqhelile, aqhelē | aqhelile, aqhelē | eqhelile, eqhelē | awaqhelanga | angaqhelanga | engaqhelanga | |||
Class 7 | siqhelile, siqhelē | esiqhelile, esiqhelē | siqhelile, siqhelē | asiqhelanga | esingaqhelanga | singaqhelanga | |||
Class 8 | ziqhelile, ziqhelē | eziqhelile, eziqhelē | ziqhelile, ziqhelē | aziqhelanga | ezingaqhelanga | zingaqhelanga | |||
Class 9 | iqhelile, iqhelē | eqhelile, eqhelē | iqhelile, iqhelē | ayiqhelanga | engaqhelanga | ingaqhelanga | |||
Class 10 | ziqhelile, ziqhelē | eziqhelile, eziqhelē | ziqhelile, ziqhelē | aziqhelanga | ezingaqhelanga | zingaqhelanga | |||
Class 11 | luqhelile, luqhelē | oluqhelile, oluqhelē | luqhelile, luqhelē | aluqhelanga | olungaqhelanga | lungaqhelanga | |||
Class 14 | buqhelile, buqhelē | obuqhelile, obuqhelē | buqhelile, buqhelē | abuqhelanga | obungaqhelanga | bungaqhelanga | |||
Class 15 | kuqhelile, kuqhelē | okuqhelile, okuqhelē | kuqhelile, kuqhelē | akuqhelanga | okungaqhelanga | kungaqhelanga | |||
Class 17 | kuqhelile, kuqhelē | okuqhelile, okuqhelē | kuqhelile, kuqhelē | akuqhelanga | okungaqhelanga | kungaqhelanga | |||
Remote past | |||||||||
Positive absolute | Positive relative | Positive participial | Negative absolute | Negative relative | Negative participial | ||||
1st singular | ngāqhela | engāqhela | ngāqhela | angiqhelanga | engingaqhelanga | ngingaqhelanga | |||
2nd singular | wāqhela | owāqhela | wāqhela | awuqhelanga | ongaqhelanga | ungaqhelanga | |||
1st plural | sāqhela | esāqhela | sāqhela | asiqhelanga | esingaqhelanga | singaqhelanga | |||
2nd plural | nāqhela | enāqhela | nāqhela | aniqhelanga | eningaqhelanga | ningaqhelanga | |||
Class 1 | wāqhela | owāqhela | āqhela | akaqhelanga | ongaqhelanga | engaqhelanga | |||
Class 2 | bāqhela | abāqhela | bāqhela | abaqhelanga | abangaqhelanga | bengaqhelanga | |||
Class 3 | wāqhela | owāqhela | wāqhela | awuqhelanga | ongaqhelanga | ungaqhelanga | |||
Class 4 | yāqhela | eyāqhela | yāqhela | ayiqhelanga | engaqhelanga | ingaqhelanga | |||
Class 5 | lāqhela | elāqhela | lāqhela | aliqhelanga | elingaqhelanga | lingaqhelanga | |||
Class 6 | āqhela | āqhela | āqhela | awaqhelanga | angaqhelanga | engaqhelanga | |||
Class 7 | sāqhela | esāqhela | sāqhela | asiqhelanga | esingaqhelanga | singaqhelanga | |||
Class 8 | zāqhela | ezāqhela | zāqhela | aziqhelanga | ezingaqhelanga | zingaqhelanga | |||
Class 9 | yāqhela | eyāqhela | yāqhela | ayiqhelanga | engaqhelanga | ingaqhelanga | |||
Class 10 | zāqhela | ezāqhela | zāqhela | aziqhelanga | ezingaqhelanga | zingaqhelanga | |||
Class 11 | lwāqhela | olwāqhela | lwāqhela | aluqhelanga | olungaqhelanga | lungaqhelanga | |||
Class 14 | bāqhela | obāqhela | bāqhela | abuqhelanga | obungaqhelanga | bungaqhelanga | |||
Class 15 | kwāqhela | okwāqhela | kwāqhela | akuqhelanga | okungaqhelanga | kungaqhelanga | |||
Class 17 | kwāqhela | okwāqhela | kwāqhela | akuqhelanga | okungaqhelanga | kungaqhelanga | |||
Potential | |||||||||
Positive absolute | Positive relative | Positive participial | Negative absolute | Negative relative | Negative participial | ||||
1st singular | ngingaqhela | — | ngingaqhela | ngingeqhele | — | ngingeqhele | |||
2nd singular | ungaqhela | — | ungaqhela | ungeqhele | — | ungeqhele | |||
1st plural | singaqhela | — | singaqhela | singeqhele | — | singeqhele | |||
2nd plural | ningaqhela | — | ningaqhela | ningeqhele | — | ningeqhele | |||
Class 1 | angaqhela | — | engaqhela | angeqhele | — | engeqhele | |||
Class 2 | bangaqhela | — | bengaqhela | bangeqhele | — | bengeqhele | |||
Class 3 | ungaqhela | — | ungaqhela | ungeqhele | — | ungeqhele | |||
Class 4 | ingaqhela | — | ingaqhela | ingeqhele | — | ingeqhele | |||
Class 5 | lingaqhela | — | lingaqhela | lingeqhele | — | lingeqhele | |||
Class 6 | angaqhela | — | engaqhela | angeqhele | — | engeqhele | |||
Class 7 | singaqhela | — | singaqhela | singeqhele | — | singeqhele | |||
Class 8 | zingaqhela | — | zingaqhela | zingeqhele | — | zingeqhele | |||
Class 9 | ingaqhela | — | ingaqhela | ingeqhele | — | ingeqhele | |||
Class 10 | zingaqhela | — | zingaqhela | zingeqhele | — | zingeqhele | |||
Class 11 | lungaqhela | — | lungaqhela | lungeqhele | — | lungeqhele | |||
Class 14 | bungaqhela | — | bungaqhela | bungeqhele | — | bungeqhele | |||
Class 15 | kungaqhela | — | kungaqhela | kungeqhele | — | kungeqhele | |||
Class 17 | kungaqhela | — | kungaqhela | kungeqhele | — | kungeqhele | |||
Immediate future | |||||||||
Positive absolute | Positive relative | Positive participial | Negative absolute | Negative relative | Negative participial | ||||
1st singular | ngizoqhela | engizoqhela | ngizoqhela | angizuqhela | engingezuqhela | ngingezuqhela | |||
2nd singular | uzoqhela | ozoqhela | uzoqhela | awuzuqhela | ongezuqhela | ungezuqhela | |||
1st plural | sizoqhela | esizoqhela | sizoqhela | asizuqhela | esingezuqhela | singezuqhela | |||
2nd plural | nizoqhela | enizoqhela | nizoqhela | anizuqhela | eningezuqhela | ningezuqhela | |||
Class 1 | uzoqhela | ozoqhela | ezoqhela | akazuqhela | ongezuqhela | engezuqhela | |||
Class 2 | bazoqhela | abazoqhela | bezoqhela | abazuqhela | abangezuqhela | bengezuqhela | |||
Class 3 | uzoqhela | ozoqhela | uzoqhela | awuzuqhela | ongezuqhela | ungezuqhela | |||
Class 4 | izoqhela | ezoqhela | izoqhela | ayizuqhela | engezuqhela | ingezuqhela | |||
Class 5 | lizoqhela | elizoqhela | lizoqhela | alizuqhela | elingezuqhela | lingezuqhela | |||
Class 6 | azoqhela | azoqhela | ezoqhela | awazuqhela | angezuqhela | engezuqhela | |||
Class 7 | sizoqhela | esizoqhela | sizoqhela | asizuqhela | esingezuqhela | singezuqhela | |||
Class 8 | zizoqhela | ezizoqhela | zizoqhela | azizuqhela | ezingezuqhela | zingezuqhela | |||
Class 9 | izoqhela | ezoqhela | izoqhela | ayizuqhela | engezuqhela | ingezuqhela | |||
Class 10 | zizoqhela | ezizoqhela | zizoqhela | azizuqhela | ezingezuqhela | zingezuqhela | |||
Class 11 | luzoqhela | oluzoqhela | luzoqhela | aluzuqhela | olungezuqhela | lungezuqhela | |||
Class 14 | buzoqhela | obuzoqhela | buzoqhela | abuzuqhela | obungezuqhela | bungezuqhela | |||
Class 15 | kuzoqhela | okuzoqhela | kuzoqhela | akuzuqhela | okungezuqhela | kungezuqhela | |||
Class 17 | kuzoqhela | okuzoqhela | kuzoqhela | akuzuqhela | okungezuqhela | kungezuqhela | |||
Remote future | |||||||||
Positive absolute | Positive relative | Positive participial | Negative absolute | Negative relative | Negative participial | ||||
1st singular | ngiyoqhela | engiyoqhela | ngiyoqhela | angiyuqhela | engingeyuqhela | ngingeyuqhela | |||
2nd singular | uyoqhela | oyoqhela | uyoqhela | awuyuqhela | ongeyuqhela | ungeyuqhela | |||
1st plural | siyoqhela | esiyoqhela | siyoqhela | asiyuqhela | esingeyuqhela | singeyuqhela | |||
2nd plural | niyoqhela | eniyoqhela | niyoqhela | aniyuqhela | eningeyuqhela | ningeyuqhela | |||
Class 1 | uyoqhela | oyoqhela | eyoqhela | akayuqhela | ongeyuqhela | engeyuqhela | |||
Class 2 | bayoqhela | abayoqhela | beyoqhela | abayuqhela | abangeyuqhela | bengeyuqhela | |||
Class 3 | uyoqhela | oyoqhela | uyoqhela | awuyuqhela | ongeyuqhela | ungeyuqhela | |||
Class 4 | iyoqhela | eyoqhela | iyoqhela | ayiyuqhela | engeyuqhela | ingeyuqhela | |||
Class 5 | liyoqhela | eliyoqhela | liyoqhela | aliyuqhela | elingeyuqhela | lingeyuqhela | |||
Class 6 | ayoqhela | ayoqhela | eyoqhela | awayuqhela | angeyuqhela | engeyuqhela | |||
Class 7 | siyoqhela | esiyoqhela | siyoqhela | asiyuqhela | esingeyuqhela | singeyuqhela | |||
Class 8 | ziyoqhela | eziyoqhela | ziyoqhela | aziyuqhela | ezingeyuqhela | zingeyuqhela | |||
Class 9 | iyoqhela | eyoqhela | iyoqhela | ayiyuqhela | engeyuqhela | ingeyuqhela | |||
Class 10 | ziyoqhela | eziyoqhela | ziyoqhela | aziyuqhela | ezingeyuqhela | zingeyuqhela | |||
Class 11 | luyoqhela | oluyoqhela | luyoqhela | aluyuqhela | olungeyuqhela | lungeyuqhela | |||
Class 14 | buyoqhela | obuyoqhela | buyoqhela | abuyuqhela | obungeyuqhela | bungeyuqhela | |||
Class 15 | kuyoqhela | okuyoqhela | kuyoqhela | akuyuqhela | okungeyuqhela | kungeyuqhela | |||
Class 17 | kuyoqhela | okuyoqhela | kuyoqhela | akuyuqhela | okungeyuqhela | kungeyuqhela | |||
Present subjunctive | |||||||||
Positive | Negative | ||||||||
1st singular | ngiqhele | ngingaqheli | |||||||
2nd singular | uqhele | ungaqheli | |||||||
1st plural | siqhele | singaqheli | |||||||
2nd plural | niqhele | ningaqheli | |||||||
Class 1 | aqhele | angaqheli | |||||||
Class 2 | baqhele | bangaqheli | |||||||
Class 3 | uqhele | ungaqheli | |||||||
Class 4 | iqhele | ingaqheli | |||||||
Class 5 | liqhele | lingaqheli | |||||||
Class 6 | aqhele | angaqheli | |||||||
Class 7 | siqhele | singaqheli | |||||||
Class 8 | ziqhele | zingaqheli | |||||||
Class 9 | iqhele | ingaqheli | |||||||
Class 10 | ziqhele | zingaqheli | |||||||
Class 11 | luqhele | lungaqheli | |||||||
Class 14 | buqhele | bungaqheli | |||||||
Class 15 | kuqhele | kungaqheli | |||||||
Class 17 | kuqhele | kungaqheli | |||||||
Past subjunctive | |||||||||
Positive | Negative | ||||||||
1st singular | ngaqhela | ngangaqhela, angaqhela, angangaqhela | |||||||
2nd singular | waqhela | wangaqhela, awaqhela, awangaqhela | |||||||
1st plural | saqhela | sangaqhela, asaqhela, asangaqhela | |||||||
2nd plural | naqhela | nangaqhela, anaqhela, anangaqhela | |||||||
Class 1 | waqhela | wangaqhela, akaqhela, akangaqhela | |||||||
Class 2 | baqhela | bangaqhela, abaqhela, abangaqhela | |||||||
Class 3 | waqhela | wangaqhela, awaqhela, awangaqhela | |||||||
Class 4 | yaqhela | yangaqhela, ayaqhela, ayangaqhela | |||||||
Class 5 | laqhela | langaqhela, alaqhela, alangaqhela | |||||||
Class 6 | aqhela | angaqhela, awaqhela, awangaqhela | |||||||
Class 7 | saqhela | sangaqhela, asaqhela, asangaqhela | |||||||
Class 8 | zaqhela | zangaqhela, azaqhela, azangaqhela | |||||||
Class 9 | yaqhela | yangaqhela, ayaqhela, ayangaqhela | |||||||
Class 10 | zaqhela | zangaqhela, azaqhela, azangaqhela | |||||||
Class 11 | lwaqhela | lwangaqhela, alwaqhela, alwangaqhela | |||||||
Class 14 | baqhela | bangaqhela, abaqhela, abangaqhela | |||||||
Class 15 | kwaqhela | kwangaqhela, akwaqhela, akwangaqhela | |||||||
Class 17 | kwaqhela | kwangaqhela, akwaqhela, akwangaqhela |
References
- C. M. Doke; B. W. Vilakazi (1972), “qhela”, in Zulu-English Dictionary, →ISBN: “qhela (6.3)”