qaytarmaq

qaytarmaq

Azerbaijani

FWOTD – 16 July 2020

Etymology

A derivation of Proto-Turkic *kay- (“to turn back”), whence also Azerbaijani qayıtmaq (“to come back”). Cognate with Karakhanid قَیْتَرْماق‎ (qaytarmāq, “turn back”), which Kashgari reported to be an Oghuz word[1], Kipchak qaytar- (“to return something”)[2].

Pronunciation

• IPA^(key): [ɡɑjtɑrˈmɑχ]
• (Tabriz) IPA^(key): [ɡejtærˈmɑχ], [ɢejtærˈmɑχ] (as if spelled qeytərmək)
• Hyphenation: qay‧tar‧maq

• Audio (Baku)

  (file)

Verb

qaytarmaq

1. (ditransitive) to return, give back
   • 2011 January 23, Xalq qəzeti‎:

     Jurnalist olduğumu və səyahətə gəldiyimi biləndə isə "vel kom" - deyə, gülümsədi və pasportumu mənə qaytardı.

     When he understood I was a journalist and this was a work-related trip, he said welcome, gave me a smile, and returned my passport.

2. (transitive) to take back
   1. to regain possession of something, to reclaim

      gedən torpaqları qaytarmaq ― to reclaim lost lands

      Synonym: geri almaq

   2. to return something to a vendor for a refund

      • 2015 November 14, Fins.az‎:

        Vətəndaşların diqqət yetirməli olduqları məqamlardan da biri alınan məhsullardır. Belə ki, əksər hallarda istisnasız olaraq aldığımız malı qaytara biləcəyimizi düşünürük. Amma bu heç də belə deyil.

        One of the issues that citizens must pay attention to is the goods they are purchasing. Most of the times we believe that we can take back any item [to the store]. However, this is not the case.

3. (transitive) to pay back, repay

   borcunu qaytarmaq ― to repay a loan

4. (transitive) to ward off, repel

   zərbəni qaytarmaq ― to push back (literally, “to ward off a strike”)

5. (transitive) to reflect (to bend back light from a surface)

   işığı qaytarmaq ― to reflect light

   Synonym: əks etdirmək

6. (intransitive) to vomit

   qaytarmağım gəlir ― I feel nauseous, I want to vomit

   Synonyms: qusmaq, öyümək

Conjugation

Conjugation of qaytarmaq

positive
subject non-past participle			qaytaran
subject past participle			qaytarmış
subject future definite participle			qaytaracaq
non-subject participle			(mənim +) qaytardığım	(sənin +) qaytardığın	(gen. agent +) qaytardığı	(bizim +) qaytardığımız	(sizin +) qaytardığınız	(gen. agent +) qaytardığı or qaytardıqları
			qaytarıb
general temporal participle			qaytaranda
participle of intensification			qaytardıqca
specific temporal participle			qaytararkən
modal participle			qaytararaq
infinitive			qaytarmaq
			singular			plural
			first	second	third	first	second	third
indicative	present	simple	qaytarıram	qaytarırsan	qaytarır	qaytarırıq	qaytarırsınız	qaytarırlar
		perfect 1	qaytarmışam	qaytarmısan, qaytarmışsan*	qaytarmışdır	qaytarmışıq	qaytarmısınız, qaytarmışsınız*	qaytarmışlar
		perfect 2	–	qaytarıbsan	qaytarıb(dır)	–	qaytarıbsınız	qaytarıb(dır)lar
	past	simple	qaytardım	qaytardın	qaytardı	qaytardıq	qaytardınız	qaytardılar
		continuous	qaytarırdım	qaytarırdın	qaytarırdı	qaytarırdıq	qaytarırdınız	qaytarırdılar
		perfect	qaytarmışdım	qaytarmışdın	qaytarmışdı	qaytarmışdıq	qaytarmışdınız	qaytarmışdılar
	future	definite	qaytaracağam	qaytaracaqsan	qaytaracaq	qaytaracağıq	qaytaracaqsınız	qaytaracaqlar
		indefinite	qaytararam	qaytararsan	qaytarar	qaytararıq	qaytararsınız	qaytararlar
	future-in-the-past	definite	qaytaracaqdım	qaytaracaqdın	qaytaracaqdı	qaytaracaqdıq	qaytaracaqdınız	qaytaracaqdılar
		indefinite	qaytarardım	qaytarardın	qaytarardı	qaytarardıq	qaytarardınız	qaytarardılar
conditional	present		qaytarsam	qaytarsan	qaytarsa	qaytarsaq	qaytarsanız	qaytarsalar
	past		qaytarsaydım	qaytarsaydın	qaytarsaydı	qaytarsaydıq	qaytarsaydınız	qaytarsaydılar
subjunctive			qaytaram	qaytarasan	qaytara	qaytaraq	qaytarasınız	qaytaralar
hortative			qaytarasıyam	qaytarasısan	qaytarası	qaytarasıyıq	qaytarasısınız	qaytarasılar
obligational	present		qaytarmalıyam	qaytarmalısan	qaytarmalı	qaytarmalıyıq	qaytarmalısınız	qaytarmalılar
	past		qaytarmalıydım	qaytarmalıydın	qaytarmalıydı	qaytarmalıydıq	qaytarmalıydınız	qaytarmalıydılar
evidential	present		qaytarırmışam	qaytarırmışsan	qaytarırmış	qaytarırmışıq	qaytarırmışsınız	qaytarırmışlar
	past		qaytarıbmışam	qaytarıbmışsan	qaytarıbmış	qaytarıbmışıq	qaytarıbmışsınız	qaytarıbmışlar
imperative			qaytarım	qaytar	qaytarsın	qaytaraq, qaytaralım*	qaytarın	qaytarsınlar
negative
subject non-past participle			qaytarmayan
subject past participle			qaytarmamış
subject future definite participle			qaytarmayacaq
non-subject participle			(mənim +) qaytarmadığım	(sənin +) qaytarmadığın	(gen. agent +) qaytarmadığı	(bizim +) qaytarmadığımız	(sizin +) qaytarmadığınız	(gen. agent +) qaytarmadığı or qaytarmadıqları
converb			qaytarmayıb
general temporal participle			qaytarmayanda
participle of intensification			qaytarmadıqca
specific temporal participle			qaytarmayarkən
modal participle			qaytarmayaraq
infinitive			qaytarmamaq
			singular			plural
			first	second	third	first	second	third
indicative	present	simple	qaytarmıram	qaytarmırsan	qaytarmır	qaytarmırıq	qaytarmırsınız	qaytarmırlar
		perfect 1	qaytarmamışam	qaytarmamısan, qaytarmamışsan*	qaytarmamış	qaytarmamışıq	qaytarmamısınız, qaytarmamışsınız*	qaytarmamışlar
		perfect 2	–	qaytarmayıbsan	qaytarmayıb(dır)	–	qaytarmayıbsınız	qaytarmayıb(dır)lar
	past	simple	qaytarmadım	qaytarmadın	qaytarmadı	qaytarmadıq	qaytarmadınız	qaytarmadılar
		continuous	qaytarmırdım	qaytarmırdın	qaytarmırdı	qaytarmırdıq	qaytarmırdınız	qaytarmırdılar
		perfect	qaytarmamışdım	qaytarmamışdın	qaytarmamışdı	qaytarmamışdıq	qaytarmamışdınız	qaytarmamışdılar
	future	definite	qaytarmayacağam	qaytarmayacaqsan	qaytarmayacaq	qaytarmayacağıq	qaytarmayacaqsınız	qaytarmayacaqlar
		indefinite	qaytarmaram	qaytarmarsan, qaytarmazsan	qaytarmaz	qaytarmarıq	qaytarmarsınız, qaytarmazsınız	qaytarmazlar
	future-in-the-past	definite	qaytarmayacaqdım	qaytarmayacaqdın	qaytarmayacaqdı	qaytarmayacaqdıq	qaytarmayacaqdınız	qaytarmayacaqdılar
		indefinite	qaytarmazdım	qaytarmazdın	qaytarmazdı	qaytarmazdıq	qaytarmazdınız	qaytarmazdılar
conditional	present		qaytarmasam	qaytarmasan	qaytarmasa	qaytarmasaq	qaytarmasanız	qaytarmasalar
	past		qaytarmasaydım	qaytarmasaydın	qaytarmasaydı	qaytarmasaydıq	qaytarmasaydınız	qaytarmasaydılar
subjunctive			qaytarmayam	qaytarmayasan	qaytarmaya	qaytarmayaq	qaytarmayasınız	qaytarmayalar
hortative			qaytarmayasıyam	qaytarmayasısan	qaytarmayası	qaytarmayasıyıq	qaytarmayasısınız	qaytarmayasılar
obligational	present		qaytarmamalıyam	qaytarmamalısan	qaytarmamalı	qaytarmamalıyıq	qaytarmamalısınız	qaytarmamalılar
	past		qaytarmamalıydım	qaytarmamalıydın	qaytarmamalıydı	qaytarmamalıydıq	qaytarmamalıydınız	qaytarmamalıydılar
evidential	present		qaytarmayırmışam	qaytarmayırmışsan	qaytarmayırmış	qaytarmayırmışıq	qaytarmayırmışsınız	qaytarmayırmışlar
	past		qaytarmayıbmışam	qaytarmayıbmışsan	qaytarmayıbmış	qaytarmayıbmışıq	qaytarmayıbmışsınız	qaytarmayıbmışlar
imperative			qaytarmayım	qaytarma	qaytarmasın	qaytarmayaq qaytarmayalım*	qaytarmayın	qaytarmasınlar
negative potential
subject non-past participle			qaytarammayan
subject future definite participle			qaytarammayacaq
non-subject participle			(mənim +) qaytarammadığım	(sənin +) qaytarammadığın	(gen. agent +) qaytarammadığı	(bizim +) qaytarammadığımız	(sizin +) qaytarammadığınız	(gen. agent +) qaytarammadığı or qaytarammadıqları
converb			qaytarammayıb
general temporal participle			qaytarammayanda
participle of intensification			qaytarammadıqca
specific temporal participle			qaytarammayarkən
modal participle			qaytarammayaraq
infinitive			qaytarammamaq
			singular			plural
			first	second	third	first	second	third
indicative	present	simple	qaytarammıram	qaytarammırsan	qaytarammır	qaytarammırıq	qaytarammırsınız	qaytarammırlar
		perfect 1	qaytarammamışam	qaytarammamısan, qaytarammamışsan*	qaytarammamışdır	qaytarammamışıq	qaytarammamısınız, qaytarammamışsınız*	qaytarammaşmılar
		perfect 2	–	qaytarammayıbsan	qaytarammayıb(dır)	–	qaytarammayıbsınız	qaytarammayıb(dır)lar
	past	simple	qaytarammadım	qaytarammadın	qaytarammadı	qaytarammadıq	qaytarammadınız	qaytarammadılar
		continuous	qaytarammırdım	qaytarammırdın	qaytarammırdı	qaytarammırdıq	qaytarammırdınız	qaytarammırdılır
		perfect	qaytarammamışdım	qaytarammamışdın	qaytarammamışdı	qaytarammamışdıq	qaytarammamışdınız	qaytarammamışdılar
	future	definite	qaytarammayacağam	qaytarammayacaqsan	qaytarammayacaq	qaytarammayacağıq	qaytarammayacaqsınız	qaytarammayacaqlar
		indefinite	qaytarammaram	qaytarammarsan, qaytarammazsan	qaytarammaz	qaytarammarıq	qaytarammarsınız, qaytarammazsınız	qaytarammazlar
	future-in-the-past	definite	qaytarammayacaqdım	qaytarammayacaqdın	qaytarammayacaqdı	qaytarammayacaqdıq	qaytarammayacaqdınız	qaytarammayacaqdılar
		indefinite	qaytarammazdım	qaytarammazdın	qaytarammazdı	qaytarammazdıq	qaytarammazdınız	qaytarammazdılar
conditional	present		qaytarammasam	qaytarammasan	qaytarammasa	qaytarammasaq	qaytarammasanız	qaytarammasalar
	past		qaytarammasaydım	qaytarammasaydın	qaytarammasaydı	qaytarammasaydıq	qaytarammasaydınız	qaytarammasaydılar
subjunctive			qaytarammayam	qaytarammayasan	qaytarammaya	qaytarammayaq	qaytarammayasınız	qaytarammayalar
imperative			qaytarammayım	qaytaramma	qaytarammasın	qaytarammayaq	qaytarammayın	qaytarammasınlar
Note: Some of these forms may be hypothetical. Not every possible conjugated form of every verb actually occurs.
* dated or high-register

Derived terms

• qaytarış
• qaytarılmaz
• qaytarıcı

References

1. al-Kashgarî, Mahmud (1072–1074), Besim Atalay, transl., Divanü Lûgat-it-Türk Tercümesi [Translation of the “Compendium of the languages of the Turks”] (Türk Dil Kurumu Yayınları; 521) (in Turkish), volume III, 1985 edition, Ankara: Türk Tarih Kurmu Basımevi, published 1939–1943, page 193
2. Tavkul, Ufuk (2003), “Codex Cumanicus ve Karaçay-Malkar Türkçesi”, in Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi‎, volume 15, Berlin, pages 45-81

Further reading

• “qaytarmaq” in Obastan.com.

---

Crimean Tatar

Verb

qaytarmaq

1. to send back

Conjugation

Conjugation of qaytarmaq (Northern)

infinitive			qaytarmaq
gerund			qaytarma
repeated gerund1)			qaytara
temporal gerund			qaytaryatırğanda
non-future participle			qaytarğan
future participle			qaytaracaq
way of doing			qaytarıp
			singular			plural
			first	second	third	first	second	third
indicative	present	simple	qaytarırman	qaytarırsıñ	qaytarır	qaytarırmız	qaytarırsız	qaytarırlar
		continuous	qaytaram	qaytarasıñ	qaytara	qaytaramız	qaytarasıñız	qaytaralar
		perfect	qaytarğaman	qaytarğasıñ	qaytarğan	qaytarğamız	qaytarğasız	qaytarğanlar
	past	simple	qaytardım	qaytardıñ	qaytardı	qaytardıq	qaytardıñız	qaytardılar
		continuous	qaytaradım	qaytaradıñ	qaytaradı	qaytaradıq	qaytaradıñız	qaytaradılar
	future		qaytaracakman	qaytaracaksıñ	qaytaracak	qaytaracakmız	qaytaracaksıñız	qaytaracaklar
conditional			qaytarsam	qaytarsañ	qaytarsa	qaytarsaq	qaytarsañız	qaytarsalar
optative			qaytarayım	qaytarasıñ	qaytara	qaytarayıq	qaytarasız	qaytaralar
imperative			–	qaytar	–	–	qaytarın	–
1)Only used for repeatings of a verb.