qamela
Zulu
Etymology
From Proto-Bantu *-kɪ́gamɪda, applicative form of Proto-Bantu *-kɪ́gama. Cognate with Northern Sotho sama.
Pronunciation
IPA(key): /ǃameːla/
Verb
-qaméla
- (transitive) to lean on
- (intransitive) to rest the head
Inflection
Tone H | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Infinitive | ukuqamela | ||||||||
Positive | Negative | ||||||||
Infinitive | ukuqamela | ukungaqameli | |||||||
Imperative | |||||||||
Simple | + object concord | ||||||||
Singular | qamela | -qamele | |||||||
Plural | qamelani | -qameleni | |||||||
Present | |||||||||
Positive absolute | Positive relative | Positive participial | Negative absolute | Negative relative | Negative participial | ||||
1st singular | ngiyaqamela, ngiqamela | engiqamelayo, engiqamela | ngiqamela | angiqameli | engingaqameli | ngingaqameli | |||
2nd singular | uyaqamela, uqamela | oqamelayo, oqamela | uqamela | awuqameli | ongaqameli | ungaqameli | |||
1st plural | siyaqamela, siqamela | esiqamelayo, esiqamela | siqamela | asiqameli | esingaqameli | singaqameli | |||
2nd plural | niyaqamela, niqamela | eniqamelayo, eniqamela | niqamela | aniqameli | eningaqameli | ningaqameli | |||
Class 1 | uyaqamela, uqamela | oqamelayo, oqamela | eqamela | akaqameli | ongaqameli | engaqameli | |||
Class 2 | bayaqamela, baqamela | abaqamelayo, abaqamela | beqamela | abaqameli | abangaqameli | bengaqameli | |||
Class 3 | uyaqamela, uqamela | oqamelayo, oqamela | uqamela | awuqameli | ongaqameli | ungaqameli | |||
Class 4 | iyaqamela, iqamela | eqamelayo, eqamela | iqamela | ayiqameli | engaqameli | ingaqameli | |||
Class 5 | liyaqamela, liqamela | eliqamelayo, eliqamela | liqamela | aliqameli | elingaqameli | lingaqameli | |||
Class 6 | ayaqamela, aqamela | aqamelayo, aqamela | eqamela | awaqameli | angaqameli | engaqameli | |||
Class 7 | siyaqamela, siqamela | esiqamelayo, esiqamela | siqamela | asiqameli | esingaqameli | singaqameli | |||
Class 8 | ziyaqamela, ziqamela | eziqamelayo, eziqamela | ziqamela | aziqameli | ezingaqameli | zingaqameli | |||
Class 9 | iyaqamela, iqamela | eqamelayo, eqamela | iqamela | ayiqameli | engaqameli | ingaqameli | |||
Class 10 | ziyaqamela, ziqamela | eziqamelayo, eziqamela | ziqamela | aziqameli | ezingaqameli | zingaqameli | |||
Class 11 | luyaqamela, luqamela | oluqamelayo, oluqamela | luqamela | aluqameli | olungaqameli | lungaqameli | |||
Class 14 | buyaqamela, buqamela | obuqamelayo, obuqamela | buqamela | abuqameli | obungaqameli | bungaqameli | |||
Class 15 | kuyaqamela, kuqamela | okuqamelayo, okuqamela | kuqamela | akuqameli | okungaqameli | kungaqameli | |||
Class 17 | kuyaqamela, kuqamela | okuqamelayo, okuqamela | kuqamela | akuqameli | okungaqameli | kungaqameli | |||
Recent past | |||||||||
Positive absolute | Positive relative | Positive participial | Negative absolute | Negative relative | Negative participial | ||||
1st singular | ngiqamele | engiqamele | ngiqamele | angiqamelanga | engingaqamelanga | ngingaqamelanga | |||
2nd singular | uqamele | oqamele | uqamele | awuqamelanga | ongaqamelanga | ungaqamelanga | |||
1st plural | siqamele | esiqamele | siqamele | asiqamelanga | esingaqamelanga | singaqamelanga | |||
2nd plural | niqamele | eniqamele | niqamele | aniqamelanga | eningaqamelanga | ningaqamelanga | |||
Class 1 | uqamele | oqamele | eqamele | akaqamelanga | ongaqamelanga | engaqamelanga | |||
Class 2 | baqamele | abaqamele | beqamele | abaqamelanga | abangaqamelanga | bengaqamelanga | |||
Class 3 | uqamele | oqamele | uqamele | awuqamelanga | ongaqamelanga | ungaqamelanga | |||
Class 4 | iqamele | eqamele | iqamele | ayiqamelanga | engaqamelanga | ingaqamelanga | |||
Class 5 | liqamele | eliqamele | liqamele | aliqamelanga | elingaqamelanga | lingaqamelanga | |||
Class 6 | aqamele | aqamele | eqamele | awaqamelanga | angaqamelanga | engaqamelanga | |||
Class 7 | siqamele | esiqamele | siqamele | asiqamelanga | esingaqamelanga | singaqamelanga | |||
Class 8 | ziqamele | eziqamele | ziqamele | aziqamelanga | ezingaqamelanga | zingaqamelanga | |||
Class 9 | iqamele | eqamele | iqamele | ayiqamelanga | engaqamelanga | ingaqamelanga | |||
Class 10 | ziqamele | eziqamele | ziqamele | aziqamelanga | ezingaqamelanga | zingaqamelanga | |||
Class 11 | luqamele | oluqamele | luqamele | aluqamelanga | olungaqamelanga | lungaqamelanga | |||
Class 14 | buqamele | obuqamele | buqamele | abuqamelanga | obungaqamelanga | bungaqamelanga | |||
Class 15 | kuqamele | okuqamele | kuqamele | akuqamelanga | okungaqamelanga | kungaqamelanga | |||
Class 17 | kuqamele | okuqamele | kuqamele | akuqamelanga | okungaqamelanga | kungaqamelanga | |||
Remote past | |||||||||
Positive absolute | Positive relative | Positive participial | Negative absolute | Negative relative | Negative participial | ||||
1st singular | ngāqamela | engāqamela | ngāqamela | angiqamelanga | engingaqamelanga | ngingaqamelanga | |||
2nd singular | wāqamela | owāqamela | wāqamela | awuqamelanga | ongaqamelanga | ungaqamelanga | |||
1st plural | sāqamela | esāqamela | sāqamela | asiqamelanga | esingaqamelanga | singaqamelanga | |||
2nd plural | nāqamela | enāqamela | nāqamela | aniqamelanga | eningaqamelanga | ningaqamelanga | |||
Class 1 | wāqamela | owāqamela | āqamela | akaqamelanga | ongaqamelanga | engaqamelanga | |||
Class 2 | bāqamela | abāqamela | bāqamela | abaqamelanga | abangaqamelanga | bengaqamelanga | |||
Class 3 | wāqamela | owāqamela | wāqamela | awuqamelanga | ongaqamelanga | ungaqamelanga | |||
Class 4 | yāqamela | eyāqamela | yāqamela | ayiqamelanga | engaqamelanga | ingaqamelanga | |||
Class 5 | lāqamela | elāqamela | lāqamela | aliqamelanga | elingaqamelanga | lingaqamelanga | |||
Class 6 | āqamela | āqamela | āqamela | awaqamelanga | angaqamelanga | engaqamelanga | |||
Class 7 | sāqamela | esāqamela | sāqamela | asiqamelanga | esingaqamelanga | singaqamelanga | |||
Class 8 | zāqamela | ezāqamela | zāqamela | aziqamelanga | ezingaqamelanga | zingaqamelanga | |||
Class 9 | yāqamela | eyāqamela | yāqamela | ayiqamelanga | engaqamelanga | ingaqamelanga | |||
Class 10 | zāqamela | ezāqamela | zāqamela | aziqamelanga | ezingaqamelanga | zingaqamelanga | |||
Class 11 | lwāqamela | olwāqamela | lwāqamela | aluqamelanga | olungaqamelanga | lungaqamelanga | |||
Class 14 | bāqamela | obāqamela | bāqamela | abuqamelanga | obungaqamelanga | bungaqamelanga | |||
Class 15 | kwāqamela | okwāqamela | kwāqamela | akuqamelanga | okungaqamelanga | kungaqamelanga | |||
Class 17 | kwāqamela | okwāqamela | kwāqamela | akuqamelanga | okungaqamelanga | kungaqamelanga | |||
Potential | |||||||||
Positive absolute | Positive relative | Positive participial | Negative absolute | Negative relative | Negative participial | ||||
1st singular | ngingaqamela | — | ngingaqamela | ngingeqamele | — | ngingeqamele | |||
2nd singular | ungaqamela | — | ungaqamela | ungeqamele | — | ungeqamele | |||
1st plural | singaqamela | — | singaqamela | singeqamele | — | singeqamele | |||
2nd plural | ningaqamela | — | ningaqamela | ningeqamele | — | ningeqamele | |||
Class 1 | angaqamela | — | engaqamela | angeqamele | — | engeqamele | |||
Class 2 | bangaqamela | — | bengaqamela | bangeqamele | — | bengeqamele | |||
Class 3 | ungaqamela | — | ungaqamela | ungeqamele | — | ungeqamele | |||
Class 4 | ingaqamela | — | ingaqamela | ingeqamele | — | ingeqamele | |||
Class 5 | lingaqamela | — | lingaqamela | lingeqamele | — | lingeqamele | |||
Class 6 | angaqamela | — | engaqamela | angeqamele | — | engeqamele | |||
Class 7 | singaqamela | — | singaqamela | singeqamele | — | singeqamele | |||
Class 8 | zingaqamela | — | zingaqamela | zingeqamele | — | zingeqamele | |||
Class 9 | ingaqamela | — | ingaqamela | ingeqamele | — | ingeqamele | |||
Class 10 | zingaqamela | — | zingaqamela | zingeqamele | — | zingeqamele | |||
Class 11 | lungaqamela | — | lungaqamela | lungeqamele | — | lungeqamele | |||
Class 14 | bungaqamela | — | bungaqamela | bungeqamele | — | bungeqamele | |||
Class 15 | kungaqamela | — | kungaqamela | kungeqamele | — | kungeqamele | |||
Class 17 | kungaqamela | — | kungaqamela | kungeqamele | — | kungeqamele | |||
Immediate future | |||||||||
Positive absolute | Positive relative | Positive participial | Negative absolute | Negative relative | Negative participial | ||||
1st singular | ngizoqamela | engizoqamela | ngizoqamela | angizuqamela | — | ngingezuqamela | |||
2nd singular | uzoqamela | ozoqamela | uzoqamela | awuzuqamela | — | ungezuqamela | |||
1st plural | sizoqamela | esizoqamela | sizoqamela | asizuqamela | — | singezuqamela | |||
2nd plural | nizoqamela | enizoqamela | nizoqamela | anizuqamela | — | ningezuqamela | |||
Class 1 | uzoqamela | ozoqamela | ezoqamela | akazuqamela | — | engezuqamela | |||
Class 2 | bazoqamela | abazoqamela | bezoqamela | abazuqamela | — | bengezuqamela | |||
Class 3 | uzoqamela | ozoqamela | uzoqamela | awuzuqamela | — | ungezuqamela | |||
Class 4 | izoqamela | ezoqamela | izoqamela | ayizuqamela | — | ingezuqamela | |||
Class 5 | lizoqamela | elizoqamela | lizoqamela | alizuqamela | — | lingezuqamela | |||
Class 6 | azoqamela | azoqamela | ezoqamela | awazuqamela | — | engezuqamela | |||
Class 7 | sizoqamela | esizoqamela | sizoqamela | asizuqamela | — | singezuqamela | |||
Class 8 | zizoqamela | ezizoqamela | zizoqamela | azizuqamela | — | zingezuqamela | |||
Class 9 | izoqamela | ezoqamela | izoqamela | ayizuqamela | — | ingezuqamela | |||
Class 10 | zizoqamela | ezizoqamela | zizoqamela | azizuqamela | — | zingezuqamela | |||
Class 11 | luzoqamela | oluzoqamela | luzoqamela | aluzuqamela | — | lungezuqamela | |||
Class 14 | buzoqamela | obuzoqamela | buzoqamela | abuzuqamela | — | bungezuqamela | |||
Class 15 | kuzoqamela | okuzoqamela | kuzoqamela | akuzuqamela | — | kungezuqamela | |||
Class 17 | kuzoqamela | okuzoqamela | kuzoqamela | akuzuqamela | — | kungezuqamela | |||
Remote future | |||||||||
Positive absolute | Positive relative | Positive participial | Negative absolute | Negative relative | Negative participial | ||||
1st singular | ngiyoqamela | engiyoqamela | ngiyoqamela | angiyuqamela | — | ngingeyuqamela | |||
2nd singular | uyoqamela | oyoqamela | uyoqamela | awuyuqamela | — | ungeyuqamela | |||
1st plural | siyoqamela | esiyoqamela | siyoqamela | asiyuqamela | — | singeyuqamela | |||
2nd plural | niyoqamela | eniyoqamela | niyoqamela | aniyuqamela | — | ningeyuqamela | |||
Class 1 | uyoqamela | oyoqamela | eyoqamela | akayuqamela | — | engeyuqamela | |||
Class 2 | bayoqamela | abayoqamela | beyoqamela | abayuqamela | — | bengeyuqamela | |||
Class 3 | uyoqamela | oyoqamela | uyoqamela | awuyuqamela | — | ungeyuqamela | |||
Class 4 | iyoqamela | eyoqamela | iyoqamela | ayiyuqamela | — | ingeyuqamela | |||
Class 5 | liyoqamela | eliyoqamela | liyoqamela | aliyuqamela | — | lingeyuqamela | |||
Class 6 | ayoqamela | ayoqamela | eyoqamela | awayuqamela | — | engeyuqamela | |||
Class 7 | siyoqamela | esiyoqamela | siyoqamela | asiyuqamela | — | singeyuqamela | |||
Class 8 | ziyoqamela | eziyoqamela | ziyoqamela | aziyuqamela | — | zingeyuqamela | |||
Class 9 | iyoqamela | eyoqamela | iyoqamela | ayiyuqamela | — | ingeyuqamela | |||
Class 10 | ziyoqamela | eziyoqamela | ziyoqamela | aziyuqamela | — | zingeyuqamela | |||
Class 11 | luyoqamela | oluyoqamela | luyoqamela | aluyuqamela | — | lungeyuqamela | |||
Class 14 | buyoqamela | obuyoqamela | buyoqamela | abuyuqamela | — | bungeyuqamela | |||
Class 15 | kuyoqamela | okuyoqamela | kuyoqamela | akuyuqamela | — | kungeyuqamela | |||
Class 17 | kuyoqamela | okuyoqamela | kuyoqamela | akuyuqamela | — | kungeyuqamela | |||
Present subjunctive | |||||||||
Positive | Negative | ||||||||
1st singular | ngiqamele | ngingaqameli | |||||||
2nd singular | uqamele | ungaqameli | |||||||
1st plural | siqamele | singaqameli | |||||||
2nd plural | niqamele | ningaqameli | |||||||
Class 1 | aqamele | angaqameli | |||||||
Class 2 | baqamele | bangaqameli | |||||||
Class 3 | uqamele | ungaqameli | |||||||
Class 4 | iqamele | ingaqameli | |||||||
Class 5 | liqamele | lingaqameli | |||||||
Class 6 | aqamele | angaqameli | |||||||
Class 7 | siqamele | singaqameli | |||||||
Class 8 | ziqamele | zingaqameli | |||||||
Class 9 | iqamele | ingaqameli | |||||||
Class 10 | ziqamele | zingaqameli | |||||||
Class 11 | luqamele | lungaqameli | |||||||
Class 14 | buqamele | bungaqameli | |||||||
Class 15 | kuqamele | kungaqameli | |||||||
Class 17 | kuqamele | kungaqameli | |||||||
Past subjunctive | |||||||||
Positive | Negative | ||||||||
1st singular | ngaqamela | ngangaqamela, angaqamela, angangaqamela | |||||||
2nd singular | waqamela | wangaqamela, awaqamela, awangaqamela | |||||||
1st plural | saqamela | sangaqamela, asaqamela, asangaqamela | |||||||
2nd plural | naqamela | nangaqamela, anaqamela, anangaqamela | |||||||
Class 1 | waqamela | wangaqamela, akaqamela, akangaqamela | |||||||
Class 2 | baqamela | bangaqamela, abaqamela, abangaqamela | |||||||
Class 3 | waqamela | wangaqamela, awaqamela, awangaqamela | |||||||
Class 4 | yaqamela | yangaqamela, ayaqamela, ayangaqamela | |||||||
Class 5 | laqamela | langaqamela, alaqamela, alangaqamela | |||||||
Class 6 | aqamela | angaqamela, awaqamela, awangaqamela | |||||||
Class 7 | saqamela | sangaqamela, asaqamela, asangaqamela | |||||||
Class 8 | zaqamela | zangaqamela, azaqamela, azangaqamela | |||||||
Class 9 | yaqamela | yangaqamela, ayaqamela, ayangaqamela | |||||||
Class 10 | zaqamela | zangaqamela, azaqamela, azangaqamela | |||||||
Class 11 | lwaqamela | lwangaqamela, alwaqamela, alwangaqamela | |||||||
Class 14 | baqamela | bangaqamela, abaqamela, abangaqamela | |||||||
Class 15 | kwaqamela | kwangaqamela, akwaqamela, akwangaqamela | |||||||
Class 17 | kwaqamela | kwangaqamela, akwaqamela, akwangaqamela |
Derived terms
- umqamelo
References
C. M. Doke; B. W. Vilakazi (1972), “qamela”, in Zulu-English Dictionary, →ISBN: “qamela (3.2.9)”