mũtumia
Kikuyu
Alternative forms
- mũtumiya, mũtimia
Pronunciation
- IPA(key): /mòtùmíjà(ꜜ)/
- As for Tonal Class, Benson (1964) classifies this term into Class 3 with a trisyllabic stem, together with kĩgokora, mbarĩki, thimiti, and so on.
- (Kiambu)
- (Limuru) As for Tonal Class, Yukawa (1981) classifies this term into a group including gĩcũhĩ, gĩkorora, kĩgokora, mũceere, mũgathĩ, mũgogo (pl. mĩgogo), mũgoma, mũirĩtu, mbarĩki, ndagitari, ngirathi, njohero, njũi, rĩithori (pl. maithori), ũnyiinyi, and so on.[1]
Noun
mũtumia class 1 (plural atumia)
- woman[2]
- married woman;[3] wife[2]
Synonyms
- (woman): mũka, mũndũ mũka, mũndũ wa nja; (derogatory) gaka
- (wife): mũka
Antonyms
- (woman): mũthuuri[2]
- (wife): mũthuuri[2]
Derived terms
(Proverbs)
- gũtirĩ mũtumia wenjagĩrwo mbuĩ kwa nyina
- mũtumia na kĩonje nĩ ũndũ ũmwe
- mũtumia ndatũraga mũtwe na ndaikagia ndahi ndua
See also
- (woman): kairĩtu, mũirĩtu, kĩheti
- (wife): mũhiki
References
- Yukawa, Yasutoshi (1981). "A Tentative Tonal Analysis of Kikuyu Nouns: A Study of Limuru Dialect." In Journal of Asian and African Studies, No. 22, 75–123.
- Mugu, Muturi Anthony (2014). Antonymy in Gĩkũyũ: a cognitive semantics approach.
- “mũtumia” in Benson, T.G. (1964). Kikuyu-English dictionary, p. 469. Oxford: Clarendon Press.