keçmək
Azerbaijani
Cyrillic | кечмәк | |
---|---|---|
Perso-Arabic | کچمک |
Etymology
From Old Anatolian Turkish كچمك (gäčmäk), ultimately from Proto-Turkic *keč- (“to pass”).[1] Cognate with Old Turkic [script needed] (käč-, “to pass through”), Turkish geçmek, etc.
Pronunciation
- IPA(key): [cet͡ʃˈmæc], [-æç, -æj, ej, -æt͡ʃ, -æh]
- (Tabriz) IPA(key): [ɡeʃˈmɑx][2]
- Hyphenation: keç‧mək
Audio (Baku) (file)
Verb
keçmək
- (intransitive) to pass through something [+ablative]
- (transitive) to cross
- çayı keçmək ― to cross the river
- Yaşıl işıq yananda, yolu keçmək olar. ― When the green light goes on, one may cross the street.
- (intransitive) to pass (of time)
- Bu il yay çox tez keçdi. ― This year, the summer passed really quickly.
- Gün keçdi, axşam oldu. ― The day passed, evening came.
- (transitive, figuratively) to pass, leave behind
- Astaranı artıq keçmişdik, Ərdəbilə bir saat qalırdı.
- We had already left Astara behind, one hour was remaining to Ardabil.
- (intransitive, figuratively, with ablative) to pass (a test etc)
- sınaqdan keçmək ― to pass a test
- (intransitive) to enter, to come in
- Buyurun, keçin içəri! ― Please, come inside! (said to several people)
- (intransitive) to pass, to go away (of illness, troubles, etc)
- Qrip bir həftədən sonra keçdi ― The flue went away after a week.
- Bu da keçər ― This too shall pass.
- (intransitive) to go, to turn out, to result.
- İmtahanın necə keçdi? ― How did your exam go?
- Heç də yaxşı keçmədi, kəsildim. ― It didn't go well at all, I flunked.
- (intransitive, with dative) to spread (of desease), infect
- 2016 June 16, Day.az:
- QİÇS xəstəliyi mənə ərimdən keçdi.
- I got the disease AIDS from my husband. (Literally, "The disease AIDS went over to me from my husband")
-
- Synonym: yoluxmaq
- (intransitive, with ablative) to forgive (something)
- Allah günahımdan keçsin. ― May God forgive my sin.
Conjugation
Conjugation of keçmək
positive | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
subject non-past participle | keçən | |||||||
subject past participle | keçmiş | |||||||
subject future definite participle | keçəcək | |||||||
non-subject participle | (mənim +) keçdiyim | (sənin +) keçdiyin | (gen. agent +) keçdiyi | (bizim +) keçdiyimiz | (sizin +) keçdiyiniz | (gen. agent +) keçdiyi or keçdikləri | ||
keçib | ||||||||
general temporal participle | keçəndə | |||||||
participle of intensification | keçdikcə | |||||||
specific temporal participle | keçərkən | |||||||
modal participle | keçərək | |||||||
infinitive | keçmək | |||||||
singular | plural | |||||||
first | second | third | first | second | third | |||
indicative | present | simple | keçirəm | keçirsən | keçir | keçirik | keçirsiniz | keçirlər |
perfect 1 | keçmişəm | keçmisən, keçmişsən* | keçmişdir | keçmişik | keçmisiniz, keçmişsiniz* | keçmişlər | ||
perfect 2 | – | keçibsən | keçib(dir) | – | keçibsiniz | keçib(dir)lər | ||
past | simple | keçdim | keçdin | keçdi | keçdik | keçdiniz | keçdilər | |
continuous | keçirdim | keçirdin | keçirdi | keçirdik | keçirdiniz | keçirdilər | ||
perfect | keçmişdim | keçmişdin | keçmişdi | keçmişdik | keçmişdiniz | keçmişdilər | ||
future | definite | keçəcəyəm | keçəcəksən | keçəcək | keçəcəyik | keçəcəksiniz | keçəcəklər | |
indefinite | keçərəm | keçərsən | keçər | keçərik | keçərsiniz | keçərlər | ||
future-in-the-past | definite | keçəcəkdim | keçəcəkdin | keçəcəkdi | keçəcəkdik | keçəcəkdiniz | keçəcəkdilər | |
indefinite | keçərdim | keçərdin | keçərdi | keçərdik | keçərdiniz | keçərdilər | ||
conditional | present | keçsəm | keçsən | keçsə | keçsək | keçsəniz | keçsələr | |
past | keçsəydim | keçsəydin | keçsəydi | keçsəydik | keçsəydiniz | keçsəydilər | ||
subjunctive | keçəm | keçəsən | keçə | keçək | keçəsiniz | keçələr | ||
hortative | keçəsiyəm | keçəsisən | keçəsi | keçəsiyik | keçəsisiniz | keçəsilər | ||
obligational | present | keçməliyəm | keçməlisən | keçməli | keçməliyik | keçməlisiniz | keçməlilər | |
past | keçməliydim | keçməliydin | keçməliydi | keçməliydik | keçməliydiniz | keçməliydilər | ||
evidential | present | keçirmişəm | keçirmişsən | keçirmiş | keçirmişik | keçirmişsiniz | keçirmişlər | |
past | keçibmişəm | keçibmişsən | keçibmiş | keçibmişik | keçibmişsiniz | keçibmişlər | ||
imperative | keçim | keç | keçsin | keçək, keçəlim* | keçin | keçsinlər | ||
negative | ||||||||
subject non-past participle | keçməyən | |||||||
subject past participle | keçməmiş | |||||||
subject future definite participle | keçməyəcəq | |||||||
non-subject participle | (mənim +) keçmədiyim | (sənin +) keçmədiyin | (gen. agent +) keçmədiyi | (bizim +) keçmədiyimiz | (sizin +) keçmədiyiniz | (gen. agent +) keçmədiyi or keçmədikləri | ||
converb | keçməyib | |||||||
general temporal participle | keçməyəndə | |||||||
participle of intensification | keçmədikcə | |||||||
specific temporal participle | keçməyərkən | |||||||
modal participle | keçməyərək | |||||||
infinitive | keçməmək | |||||||
singular | plural | |||||||
first | second | third | first | second | third | |||
indicative | present | simple | keçmirəm | keçmirsən | keçmir | keçmirik | keçmirsiniz | keçmirlər |
perfect 1 | keçməmişəm | keçməmisən, keçməmişsən* | keçməmiş | keçməmişik | keçməmisiniz, keçməmişsiniz* | keçməmişlər | ||
perfect 2 | – | keçməyibsən | keçməyib(dir) | – | keçməyibsiniz | keçməyib(dir)lər | ||
past | simple | keçmədim | keçmədin | keçmədi | keçmədik | keçmədiniz | keçmədilər | |
continuous | keçmirdim | keçmirdin | keçmirdi | keçmirdik | keçmirdiniz | keçmirdilər | ||
perfect | keçməmişdim | keçməmişdin | keçməmişdi | keçməmişdik | keçməmişdiniz | keçməmişdilər | ||
future | definite | keçməyəcəyəm | keçməyəcəksən | keçməyəcək | keçməyəcəyik | keçməyəcəksiniz | keçməyəcəklər | |
indefinite | keçmərəm | keçmərsən, keçməzsən | keçməz | keçmərik | keçmərsiniz, keçməzsiniz | keçməzlər | ||
future-in-the-past | definite | keçməyəcəkdim | keçməyəcəkdin | keçməyəcəkdi | keçməyəcəkdik | keçməyəcəkdiniz | keçməyəcəkdilər | |
indefinite | keçməzdim | keçməzdin | keçməzdi | keçməzdik | keçməzdiniz | keçməzdilər | ||
conditional | present | keçməsəm | keçməsən | keçməsə | keçməsək | keçməsəniz | keçməsələr | |
past | keçməsəydim | keçməsəydin | keçməsəydi | keçməsəydik | keçməsəydiniz | keçməsəydilər | ||
subjunctive | keçməyəm | keçməyəsən | keçməyə | keçməyək | keçməyəsiniz | keçməyələr | ||
hortative | keçməyəsiyəm | keçməyəsisən | keçməyəsi | keçməyəsiyik | keçməyəsisiniz | keçməyəsilər | ||
obligational | present | keçməməliyəm | keçməməlisən | keçməməli | keçməməliyik | keçməməlisiniz | keçməməlilər | |
past | keçməməliydim | keçməməliydin | keçməməliydi | keçməməliydik | keçməməliydiniz | keçməməliydilər | ||
evidential | present | keçməyirmişəm | keçməyirmişsən | keçməyirmiş | keçməyirmişik | keçməyirmişsiniz | keçməyirmişlər | |
past | keçməyibmişəm | keçməyibmişsən | keçməyibmiş | keçməyibmişik | keçməyibmişsiniz | keçməyibmişlər | ||
imperative | keçməyim | keçmə | keçməsin | keçməyək keçməyəlim* | keçməyin | keçməsinlər | ||
negative potential | ||||||||
subject non-past participle | keçəmməyən | |||||||
subject future definite participle | keçəmməyəcəq | |||||||
non-subject participle | (mənim +) keçəmmədiyim | (sənin +) keçəmmədiyin | (gen. agent +) keçəmmədiyi | (bizim +) keçəmmədiyimiz | (sizin +) keçəmmədiyiniz | (gen. agent +) keçəmmədiyi or keçəmmədikləri | ||
converb | keçəmməyib | |||||||
general temporal participle | keçəmməyəndə | |||||||
participle of intensification | keçəmmədikcə | |||||||
specific temporal participle | keçəmməyərkən | |||||||
modal participle | keçəmməyərək | |||||||
infinitive | keçəmməmək | |||||||
singular | plural | |||||||
first | second | third | first | second | third | |||
indicative | present | simple | keçəmmirəm | keçəmmirsən | keçəmmir | keçəmmirik | keçəmmirsiniz | keçəmmirlər |
perfect 1 | keçəmməmişəm | keçəmməmisən, keçəmməmişsən* | keçəmməmişdir | keçəmməmişik | keçəmməmisiniz, keçəmməmişsiniz* | keçəmməşmilər | ||
perfect 2 | – | keçəmməyibsən | keçəmməyib(dir) | – | keçəmməyibsiniz | keçəmməyib(dir)lər | ||
past | simple | keçəmmədim | keçəmmədin | keçəmmədi | keçəmmədik | keçəmmədiniz | keçəmmədilər | |
continuous | keçəmmirdim | keçəmmirdin | keçəmmirdi | keçəmmirdik | keçəmmirdiniz | keçəmmirdilir | ||
perfect | keçəmməmişdim | keçəmməmişdin | keçəmməmişdi | keçəmməmişdik | keçəmməmişdiniz | keçəmməmişdilər | ||
future | definite | keçəmməyəcəyəm | keçəmməyəcəksən | keçəmməyəcək | keçəmməyəcəyik | keçəmməyəcəksiniz | keçəmməyəcəklər | |
indefinite | keçəmmərəm | keçəmmərsən, keçəmməzsən | keçəmməz | keçəmmərik | keçəmmərsiniz, keçəmməzsiniz | keçəmməzlər | ||
future-in-the-past | definite | keçəmməyəcəkdim | keçəmməyəcəkdin | keçəmməyəcəkdi | keçəmməyəcəkdik | keçəmməyəcəkdiniz | keçəmməyəcəkdilər | |
indefinite | keçəmməzdim | keçəmməzdin | keçəmməzdi | keçəmməzdik | keçəmməzdiniz | keçəmməzdilər | ||
conditional | present | keçəmməsəm | keçəmməsən | keçəmməsə | keçəmməsək | keçəmməsəniz | keçəmməsələr | |
past | keçəmməsəydim | keçəmməsəydin | keçəmməsəydi | keçəmməsəydik | keçəmməsəydiniz | keçəmməsəydilər | ||
subjunctive | keçəmməyəm | keçəmməyəsən | keçəmməyə | keçəmməyək | keçəmməyəsiniz | keçəmməyələr | ||
imperative | keçəmməyim | keçəmmə | keçəmməsin | keçəmməyək | keçəmməyin | keçəmməsinlər | ||
Note: Some of these forms may be hypothetical. Not every possible conjugated form of every verb actually occurs. | ||||||||
* dated or high-register |
Derived terms
- keçən
- keçmiş
- keçmə
- keçiş
- keçid
- keçidli
- keçici
- keçicilik
- keçilmək
- keçilmə
- keçiliş
- keçilməz
- keçilməzlik
- keçirmək
- keçirmə
- keçirim
- keçirimli
- keçirimlilik
- keçirimli
- keçirici
- keçiricilik
- keçinmək
- keçinmə
- keçinəcək
- keçindirmək
- keçindirmə
References
- Starostin, Sergei; Dybo, Anna; Mudrak, Oleg (2003), “*geč”, in Etymological dictionary of the Altaic languages (Handbuch der Orientalistik; VIII.8), Leiden, New York, Köln: E.J. Brill
- Haneda, Koichi (2009—2010), “keçmək”, in لغات لهجهی تبریز [Vocabulary of Tabrizi Dialect] (in Persian), Tabriz: یاران, →ISBN, page 115