gĩthũri
Kikuyu
Etymology
Hinde (1904) records kithuri (pl. ithuri) as an equivalent of English chest in “Jogowini dialect” of Kikuyu, listing also Kamba kithui as its equivalent[1].
Pronunciation
- IPA(key): /ɣèðòɾíꜜ/
- As for Tonal Class, Armstrong (1940) classifies this term into mbori class which includes mbũri, ikinya (pl. makinya), itimũ, kĩhaato, maguta, mbembe, mũgeka, mũrata, nyaga, ũhoro, riitho, riũa, rũrĩmĩ, Kamau (“man's name”), etc.[2] Benson (1964) classifies this term into Class 3 with a disyllabic stem, together with kĩhaato, mbembe, kiugo, and so on.[3]
- (Kiambu)
- (Limuru) As for Tonal Class, Yukawa (1981) classifies this term into a group including bũrũri (pl. mabũrũri), ikara, ikinya, itimũ, kanitha (pl. makanitha), kiugo, kĩhaato, maguta, mũgeka, mũkonyo, mũrata, mwana, mbembe, mbũri, nyaga, riitho, riũa, rũrĩmĩ (pl. nĩmĩ), ũhoro (pl. mohoro), and so on.[4]
Noun
gĩthũri class 7 (plural ithũri)
- chest[5]
- Synonym: ngoro
Derived terms
(Proverbs)
- gĩthũri kĩrĩ mwatũ wa ngotoko
See also
- nyondo
References
- Hinde, Hildegarde (1904). Vocabularies of the Kamba and Kikuyu languages of East Africa, pp. 12–13. Cambridge: Cambridge University Press.
- Armstrong, Lilias E. (1940). The Phonetic and Tonal Structure of Kikuyu. Rep. 1967. (Also in 2018 by Routledge).
- “gĩthũri” in Benson, T.G. (1964). Kikuyu-English dictionary. Oxford: Clarendon Press.
- Yukawa, Yasutoshi (1981). "A Tentative Tonal Analysis of Kikuyu Nouns: A Study of Limuru Dialect." In Journal of Asian and African Studies, No. 22, 75–123.
- Muiru, David N. (2007). Wĩrute Gĩgĩkũyũ: Marĩtwa Ma Gĩgĩkũyũ Mataũrĩtwo Na Gĩthũngũ, pp. 11, 34.