fíor

fíor

See also: fior, fìor, and fíor-

Irish

Pronunciation

• IPA^(key): /fʲiːɾˠ/
• (Cois Fharraige) IPA^(key): /fʲiəɾˠ/

Etymology 1

From Old Irish fír (“true”), from Proto-Celtic *wīros, from Proto-Indo-European *wēr-.

Adjective

fíor (genitive singular masculine fír, genitive singular feminine fíre, plural fíora, comparative fíre)

1. true

   Synonym: ceart

   Antonym: ainfhíor

2. correct

   Synonym: ceart

3. real

Declension

Declension of fíor

	Singular		Plural (m/f)
Positive	Masculine	Feminine	(strong noun)	(weak noun)
Nominative	fíor	fhíor	fíora; fhíora²
Vocative	fhír		fíora
Genitive		fíre	fíora	fíor
Dative	fíor; fhíor¹	fhíor; fhír (archaic)	fíora; fhíora²
Comparative	níos fíre
Superlative	is fíre

¹ When the preceding noun is lenited and governed by the definite article.
² When the preceding noun ends in a slender consonant.

Synonyms

• díreach

Derived terms

• fíor-
• fíorúil
• fírinne

 

Noun

fíor f (genitive singular fíre, nominative plural fíora)

1. truth
2. honour
3. true word; assurance, pledge
   1. (colloquial) word
4. (literary) test, ordeal

Declension

Declension of fíor

Second declension

Bare forms Case Singular Plural Nominative fíor fíora Vocative a fhíor a fhíora Genitive fíre fíor Dative fíor fíora

Forms with the definite article Case Singular Plural Nominative an fhíor na fíora Genitive na fíre na bhfíor Dative leis an bhfíor don fhíor leis na fíora

Derived terms

• ainbhfíor m (“untruth”)
• fíoraigh (“verify”, verb)
• fíor fear (“fair play”)

 

Verb

fíor (present analytic fíorann, future analytic fíorfaidh, verbal noun fíoradh, past participle fíortha)

1. (transitive) Alternative form of fíoraigh (“verify”)

Conjugation

First Conjugation (A)

		singular			plural			relative	autonomous
		first	second	third	first	second	third
indicative	present	fíoraim	fíorann tú; fíorair†	fíorann sé, sí	fíoraimid	fíorann sibh	fíorann siad; fíoraid†	a fhíorann; a fhíoras / a bhfíorann*; a bhfíoras*	fíortar
	past	d'fhíor mé; d'fhíoras / fhíor mé‡; fhíoras‡	d'fhíor tú; d'fhíorais / fhíor tú; fhíorais‡	d'fhíor sé, sí / fhíor sé, sí‡	d'fhíoramar; d'fhíor muid / fhíoramar; fhíor muid‡	d'fhíor sibh; d'fhíorabhair / fhíor sibh; fhíorabhair‡	d'fhíor siad; d'fhíoradar / fhíor siad; fhíoradar‡	a d'fhíor / ar fhíor*	fíoradh
	past habitual	d'fhíorainn / fhíorainn‡; bhfíorainn‡‡	d'fhíortá / fhíortá‡; bhfíortᇇ	d'fhíoradh sé, sí / fhíoradh sé, sí‡; bhfíoradh sé, s퇇	d'fhíoraimis; d'fhíoradh muid / fhíoraimis; fhíoradh muid‡; bhfíoraimis‡‡; bhfíoradh muid‡‡	d'fhíoradh sibh / fhíoradh sibh‡; bhfíoradh sibh‡‡	d'fhíoraidís; d'fhíoradh siad / fhíoraidís; fhíoradh siad‡; bhfíoraidís‡‡; bhfíoradh siad‡‡	a d'fhíoradh / a bhfíoradh*	d'fhíortaí / fhíortaí‡; bhfíorta퇇
	future	fíorfaidh mé; fíorfad	fíorfaidh tú; fíorfair†	fíorfaidh sé, sí	fíorfaimid; fíorfaidh muid	fíorfaidh sibh	fíorfaidh siad; fíorfaid†	a fhíorfaidh; a fhíorfas / a bhfíorfaidh*; a bhfíorfas*	fíorfar
conditional		d'fhíorfainn / fhíorfainn‡; bhfíorfainn‡‡	d'fhíorfá / fhíorfá‡; bhfíorfᇇ	d'fhíorfadh sé, sí / fhíorfadh sé, sí‡; bhfíorfadh sé, s퇇	d'fhíorfaimis; d'fhíorfadh muid / fhíorfaimis‡; fhíorfadh muid‡; bhfíorfaimis‡‡; bhfíorfadh muid‡‡	d'fhíorfadh sibh / fhíorfadh sibh‡; bhfíorfadh sibh‡‡	d'fhíorfaidís; d'fhíorfadh siad / fhíorfaidís‡; fhíorfadh siad‡; bhfíorfaidís‡‡; bhfíorfadh siad‡‡	a d'fhíorfadh / a bhfíorfadh*	d'fhíorfaí / fhíorfaí‡; bhfíorfa퇇
subjunctive	present	go bhfíora mé; go bhfíorad†	go bhfíora tú; go bhfíorair†	go bhfíora sé, sí	go bhfíoraimid; go bhfíora muid	go bhfíora sibh	go bhfíora siad; go bhfíoraid†	—	go bhfíortar
	past	dá bhfíorainn	dá bhfíortá	dá bhfíoradh sé, sí	dá bhfíoraimis; dá bhfíoradh muid	dá bhfíoradh sibh	dá bhfíoraidís; dá bhfíoradh siad	—	dá bhfíortaí
imperative		fíoraim	fíor	fíoradh sé, sí	fíoraimis	fíoraigí; fíoraidh†	fíoraidís	—	fíortar
verbal noun		fíoradh
past participle		fíortha

* Indirect relative
† Archaic or dialect form
‡ Dependent form
‡‡ Dependent form used with particles that trigger eclipsis

Etymology 2

From Old Irish figor, borrowed from Latin figūra.

Alternative forms

• fíoghar (obsolete)
• fír, ír

Noun

fíor f (genitive singular fíorach, nominative plural fíoracha)

1. figure
   1. outward form; likeness, image, shape
   2. appearance, sign
   3. 1. configuration, outline
      2. edge, verge
   4. emblem, symbol
   5. prefiguration, portent
   6. (military, sports) formation

Declension

Declension of fíor

Fifth declension

Bare forms Case Singular Plural Nominative fíor fíoracha Vocative a fhíor a fhíoracha Genitive fíorach fíoracha Dative fíor fíoraigh (archaic, dialectal) fíoracha

Forms with the definite article Case Singular Plural Nominative an fhíor na fíoracha Genitive na fíorach na bhfíoracha Dative leis an bhfíor leis an bhfíoraigh (archaic, dialectal) don fhíor don fhíoraigh (archaic, dialectal) leis na fíoracha

Derived terms

• fíoraigh (“figure, outline; prefigure, symbolize; portend”, verb)
• fíor duine (“human figure”)
• fíor gheoiméadrach (“geometric figure”)
• fíor na croise (“the sign of the cross”)
• fíor nádúrtha (“natural form”)

 

Verb

fíor (present analytic fíorann, future analytic fíorfaidh, verbal noun fíoradh, past participle fíortha)

1. (transitive) Alternative form of fíoraigh (“figure, outline; prefigure, symbolize; portend”)

Conjugation

First Conjugation (A)

		singular			plural			relative	autonomous
		first	second	third	first	second	third
indicative	present	fíoraim	fíorann tú; fíorair†	fíorann sé, sí	fíoraimid	fíorann sibh	fíorann siad; fíoraid†	a fhíorann; a fhíoras / a bhfíorann*; a bhfíoras*	fíortar
	past	d'fhíor mé; d'fhíoras / fhíor mé‡; fhíoras‡	d'fhíor tú; d'fhíorais / fhíor tú; fhíorais‡	d'fhíor sé, sí / fhíor sé, sí‡	d'fhíoramar; d'fhíor muid / fhíoramar; fhíor muid‡	d'fhíor sibh; d'fhíorabhair / fhíor sibh; fhíorabhair‡	d'fhíor siad; d'fhíoradar / fhíor siad; fhíoradar‡	a d'fhíor / ar fhíor*	fíoradh
	past habitual	d'fhíorainn / fhíorainn‡; bhfíorainn‡‡	d'fhíortá / fhíortá‡; bhfíortᇇ	d'fhíoradh sé, sí / fhíoradh sé, sí‡; bhfíoradh sé, s퇇	d'fhíoraimis; d'fhíoradh muid / fhíoraimis; fhíoradh muid‡; bhfíoraimis‡‡; bhfíoradh muid‡‡	d'fhíoradh sibh / fhíoradh sibh‡; bhfíoradh sibh‡‡	d'fhíoraidís; d'fhíoradh siad / fhíoraidís; fhíoradh siad‡; bhfíoraidís‡‡; bhfíoradh siad‡‡	a d'fhíoradh / a bhfíoradh*	d'fhíortaí / fhíortaí‡; bhfíorta퇇
	future	fíorfaidh mé; fíorfad	fíorfaidh tú; fíorfair†	fíorfaidh sé, sí	fíorfaimid; fíorfaidh muid	fíorfaidh sibh	fíorfaidh siad; fíorfaid†	a fhíorfaidh; a fhíorfas / a bhfíorfaidh*; a bhfíorfas*	fíorfar
conditional		d'fhíorfainn / fhíorfainn‡; bhfíorfainn‡‡	d'fhíorfá / fhíorfá‡; bhfíorfᇇ	d'fhíorfadh sé, sí / fhíorfadh sé, sí‡; bhfíorfadh sé, s퇇	d'fhíorfaimis; d'fhíorfadh muid / fhíorfaimis‡; fhíorfadh muid‡; bhfíorfaimis‡‡; bhfíorfadh muid‡‡	d'fhíorfadh sibh / fhíorfadh sibh‡; bhfíorfadh sibh‡‡	d'fhíorfaidís; d'fhíorfadh siad / fhíorfaidís‡; fhíorfadh siad‡; bhfíorfaidís‡‡; bhfíorfadh siad‡‡	a d'fhíorfadh / a bhfíorfadh*	d'fhíorfaí / fhíorfaí‡; bhfíorfa퇇
subjunctive	present	go bhfíora mé; go bhfíorad†	go bhfíora tú; go bhfíorair†	go bhfíora sé, sí	go bhfíoraimid; go bhfíora muid	go bhfíora sibh	go bhfíora siad; go bhfíoraid†	—	go bhfíortar
	past	dá bhfíorainn	dá bhfíortá	dá bhfíoradh sé, sí	dá bhfíoraimis; dá bhfíoradh muid	dá bhfíoradh sibh	dá bhfíoraidís; dá bhfíoradh siad	—	dá bhfíortaí
imperative		fíoraim	fíor	fíoradh sé, sí	fíoraimis	fíoraigí; fíoraidh†	fíoraidís	—	fíortar
verbal noun		fíoradh
past participle		fíortha

* Indirect relative
† Archaic or dialect form
‡ Dependent form
‡‡ Dependent form used with particles that trigger eclipsis

Mutation

Irish mutation
Radical	Lenition	Eclipsis
fíor	fhíor	bhfíor
Note: Some of these forms may be hypothetical. Not every possible mutated form of every word actually occurs.

Further reading

• "fíor" in Foclóir Gaeilge-Béarla, An Gúm, 1977, by Niall Ó Dónaill.
• C. Marstrander, E. G. Quin et al., editors (1913–76), “1 fír”, in Dictionary of the Irish Language: Based Mainly on Old and Middle Irish Materials, Dublin: Royal Irish Academy, →ISBN
• C. Marstrander, E. G. Quin et al., editors (1913–76), “2 figa(i)r, fiugair”, in Dictionary of the Irish Language: Based Mainly on Old and Middle Irish Materials, Dublin: Royal Irish Academy, →ISBN
• “fíoġar” in Foclóir Gaeḋilge agus Béarla, Irish Texts Society, 2nd ed., 1927, by Patrick S. Dinneen.
• “fíor” in Foclóir Gaeḋilge agus Béarla, Irish Texts Society, 2nd ed., 1927, by Patrick S. Dinneen.
• Entries containing “fíor” in English-Irish Dictionary, An Gúm, 1959, by Tomás de Bhaldraithe.
• Entries containing “fíor” in New English-Irish Dictionary by Foras na Gaeilge.