dáil

See also: Dáil, dail, Dail, and dàil

Irish

Etymology

From Old Irish dál, from Proto-Celtic *datlā.

Pronunciation

(Munster, Connacht) IPA^(key): [d̪ˠɑːlʲ]
(Ulster) IPA^(key): [d̪ˠæːlʲ]

Noun

dáil f (genitive singular dála, nominative plural dálaí)

meeting; tryst, encounter
consultative gathering, assembly, convention
matchmaking gathering; betrothal
parliament, legislative assembly
(usually capitalized; in full, Dáil Éireann) the lower house of the Irish parliament
distribution, apportionment
decree, judgment
nearness, proximity
matter, condition; circumstance, affair, situation

Declension

Declension of dáil

Third declension

Bare forms:

Case	Singular	Plural
Nominative	dáil	dálaí
Vocative	a dháil	a dhálaí
Genitive	dála	dálaí
Dative	dáil	dálaí

Forms with the definite article:

Case	Singular	Plural
Nominative	an dáil	na dálaí
Genitive	na dála	na ndálaí
Dative	leis an dáil don dáil	leis na dálaí

Derived terms

bandáil (“company, assembly of women”)
comhdháil (“meeting, tryst; convention, congress”)
dáileán (“handout, leaflet”)
Dáil Éireann (“Parliament of Ireland”)
mórdháil (“great assembly, general convention; great pomp, great display”)
Teachta Dála (“Member of the Dáil”)

Verb

dáil (present analytic dáileann, future analytic dáilfidh, verbal noun dáileadh, past participle dáilte)

to allocate, distribute, allot
to pour out

Conjugation

First Conjugation (A)

		singular			plural			relative	autonomous
		first	second	third	first	second	third	relative	autonomous
indicative	present	dáilim	dáileann tú; dáilir^†	dáileann sé, sí	dáilimid	dáileann sibh	dáileann siad; dáilid^†	a dháileann; a dháileas / a ndáileann; a ndáileas	dáiltear
	past	dháil mé; dháileas	dháil tú; dháilis	dháil sé, sí	dháileamar; dháil muid	dháil sibh; dháileabhair	dháil siad; dháileadar	a dháil / ar dháil*	dáileadh
	past habitual	dháilinn / ndáilinn‡‡	dháilteá / ndáilteá‡‡	dháileadh sé, sí / ndáileadh sé, sí‡‡	dháilimis; dháileadh muid / ndáilimis‡‡; ndáileadh muid‡‡	dháileadh sibh / ndáileadh sibh‡‡	dháilidís; dháileadh siad / ndáilidís‡‡; ndáileadh siad‡‡	a dháileadh / a ndáileadh*	dháiltí / ndáiltí‡‡
	future	dáilfidh mé; dáilfead	dáilfidh tú; dáilfir^†	dáilfidh sé, sí	dáilfimid; dáilfidh muid	dáilfidh sibh	dáilfidh siad; dáilfid^†	a dháilfidh; a dháilfeas / a ndáilfidh; a ndáilfeas	dáilfear
conditional		dháilfinn / ndáilfinn‡‡	dháilfeá / ndáilfeá‡‡	dháilfeadh sé, sí / ndáilfeadh sé, sí‡‡	dháilfimis; dháilfeadh muid / ndáilfimis‡‡; ndáilfeadh muid‡‡	dháilfeadh sibh / ndáilfeadh sibh‡‡	dháilfidís; dháilfeadh siad / ndáilfidís‡‡; ndáilfeadh siad‡‡	a dháilfeadh / a ndáilfeadh*	dháilfí / ndáilfí‡‡
subjunctive	present	go ndáile mé; go ndáilead^†	go ndáile tú; go ndáilir^†	go ndáile sé, sí	go ndáilimid; go ndáile muid	go ndáile sibh	go ndáile siad; go ndáilid^†	—	go ndáiltear
subjunctive	past	dá ndáilinn	dá ndáilteá	dá ndáileadh sé, sí	dá ndáilimis; dá ndáileadh muid	dá ndáileadh sibh	dá ndáilidís; dá ndáileadh siad	—	dá ndáiltí
imperative		dáilim	dáil	dáileadh sé, sí	dáilimis	dáiligí; dáilidh^†	dáilidís	—	dáiltear
verbal noun		dáileadh
past participle		dáilte

* Indirect relative
† Archaic or dialect form
‡‡ Dependent form used with particles that trigger eclipsis

Mutation

Irish mutation
Radical	Lenition	Eclipsis
dáil	dháil	ndáil
Note: Some of these forms may be hypothetical. Not every possible mutated form of every word actually occurs.