dumaan
Hiligaynon
Adjective
dumáan
- old
- antique, old-time
Noun
dumáan
- settled farmhand on the Negros mainland
- Antonym: sakada (seasonal migrant farmworker)
Tagalog
Etymology
From daan + -um-.
Pronunciation
- Hyphenation: du‧ma‧an
- IPA(key): /dumaˈʔan/, [dʊ.mɐˈʔan]
Verb
dumaán (complete dumaan, progressive dumadaan, contemplative dadaan)
- to pass by; to pass through
- Synonym: magdaan
- Dumaan lang 'yung kotse.
- The car just passed by.
- to drop by; to drop in (for a short visit)
- Dumaan ako sa inyo pero wala ka.
- I dropped by on Thursday, but you were out.
- to pass by (of time)
- Synonym: lumipas
- to happen; to occur
- Synonyms: mangyari, maganap
- complete aspect of dumaan
Conjugation
Verb conjugation for dumaan (Class I) - um/in/an double-object verb
Root word | daan | |||||
---|---|---|---|---|---|---|
Trigger | Affix | Aspect | ||||
Infinitive | Complete | Progressive | Contemplative | Recently Complete | ||
Actor | -um- | dumaan | dumaan | dumadaan nadaan2 | dadaan madaan2 | kadadaan1 kakadaan |
Object | -in | daanin | dinaan | dinadaan inadaan2 | dadaanin adaanin2 | — |
Directional | -an | daanan | dinaanan | dinadaanan inadaanan2 | dadaanan adaanan2 | — |
Locative | pag- -an | pagdaanan | pinagdaanan | pinapagdaanan pinagdadaanan | papagdaanan pagdadaanan | — |
Benefactive | i- | idaan | idinaan | idinadaan | idadaan | — |
Instrument | ipang- | ipandaan | ipinandaan | ipinapandaan | ipapandaan | — |
Causative | ika- | ikadaan | ikinadaan | ikinadadaan1 ikinakadaan | ikadadaan1 ikakadaan | — |
i-3 | idaan | idinaan | idinadaan | idadaan | — | |
Measurement | i- | idaan | idinaan | idinadaan | idadaan | — |
1Used in formal contexts. 2Dialectal use only. 3Generally avoided unless the cause is emphasized. |
Indirect (pa-) verb forms
Trigger | Affix | Aspect | ||||
---|---|---|---|---|---|---|
Infinitive | Complete | Progressive | Contemplative | Recently Complete | ||
Actor | magpa- | magpadaan | nagpadaan | nagpapadaan | magpapadaan | kapadadaan1 kapapadaan kapagpapadaan kakapadaan |
Actor-secondary | pa- -in | padaanin | pinadaan | pinadadaan pinapadaan | padadaanin papadaanin | — |
Object | ipa- | ipadaan | ipinadaan | ipinadadaan ipinapadaan | ipadadaan ipapadaan | — |
Directional | pa- -an | padaanan | pinadaanan | pinapadaanan pinadadaanan | papadaanan padadaanan | — |
Benefactive | ipagpa- | ipagpadaan | ipinagpadaan | ipinagpapadaan1 ipinapagpadaan | ipagpapadaan1 ipapagpadaan | — |
Causative | ikapagpa- | ikapagpadaan | ikinapagpadaan | ikinapagpapadaan1 ikinakapagpadaan | ikapagpapadaan1 ikakapagpadaan | — |
Locative | pagpa- -an | pagpadaanan | pinagpadaanan | pinagpapadadaanan1 pinapagpadaanan | pagpapadadaanan1 papagpadaanan | — |
papag- -an | papagdaanan | pinapagdaanan | pinapapagdaanan | papapagdaanan | — | |
1Used in formal contexts. |
Ability/involuntary (maka-/ma-) verb forms
Direct action verbs | |||||
---|---|---|---|---|---|
Trigger | Affix | Aspect | |||
Infinitive | Complete | Progressive | Contemplative | ||
Actor | maka- | makadaan | nakadaan | nakadadaan1 nakakadaan | makadadaan1 makakadaan |
mapa-2 | mapadaan | napadaan | napadadaan1 napapadaan | mapadadaan1 mapapadaan | |
Object | ma- | madaan | nadaan | nadadaan | madadaan |
Directional | ma- -an | madaanan | nadaanan | nadadaanan | madadaanan |
Benefactive | mai- | maidaan | naidaan | naidadaan | maidadaan |
Causative | maika- | maikadaan | naikadaan | naikadadaan1 naikakadaan naiikadaan | naikadadaan1 naikakadaan naiikadaan |
mai- | maidaan | naidaan | naidadaan | maidadaan | |
Locative | mapag- -an | mapagdaanan | napagdaanan | napagdadaanan1 napapagdaanan | mapagdadaanan1 mapapagdaanan |
Indirect action verbs | |||||
Trigger | Affix | Aspect | |||
Infinitive | Complete | Progressive | Contemplative | ||
Actor | makapagpa- | makapagpadaan | nakapagpadaan | nakapagpapadaan1 nakakapagpadaan | makapagpapadaan1 makakapagpadaan |
Actor-secondary | mapa- | mapadaan | napadaan | napadadaan1 napapadaan | mapadadaan1 mapapadaan |
Object | maipa- | maipadaan | naipadaan | naipadadaan1 naipapadaan naiipadaan | maipadadaan1 maipapadaan maiipadaan |
Directional | mapa- -an | mapadaanan | napadaanan | napadadaanan1 napapadaanan | mapadadaanan1 mapapadaanan |
Benefactive | maipagpa- | maipagpadaan | naipagpadaan | naipagpapadaan1 naipapagpadaan naiipagpadaan | maipagpapadaan1 maipapagpadaan maiipagpadaan |
Causative | maikapagpa- | maikapagpadaan | naikapagpadaan | naikapagpapadaan1 naikakapagpadaan naiikapagpadaan | maikapagpapadaan1 maikakapagpadaan maiikapagpadaan |
Locative | mapagpa- -an | mapagpadaanan | napagpadaanan | napagpapadadaanan1 napapagpadaanan | mapagpapadadaanan1 mapapagpadaanan |
mapapag- -an | mapapagdaanan | napapagdaanan | napapapagdaanan | mapapapagdaanan | |
1Used in formal contexts. 2Only for involuntary actions, not for ability verbs. |
Social (maki-) verb forms
Form | Affix | Aspect | |||
---|---|---|---|---|---|
Infinitive | Complete | Progressive | Contemplative | ||
Direct | maki- | makidaan | nakidaan | nakikidaan | makikidaan |
Indirect | makipagpa- | makipagpadaan | nakipagpadaan | nakikipagpadaan | makikipagpadaan |
Derived terms
- dumaan sa butas ng karayom