cząstka

cząstka

Kashubian

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *čęstъka. By surface analysis, czãsc +‎ -ka. Akin to Polish cząstka.

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈt͡ʃõstka/
• Hyphenation: cząst‧ka

Noun

cząstka f (diminutive cząsteczka)

1. Diminutive of czãsc

References

• Stefan Ramułt (1893), “čǫstka”, in Słownik języka pomorskiego czyli kaszubskiego, page 22
• Eùgeniusz Gòłąbk (2011), “cząstka”, in Słownik Polsko-Kaszubski / Słowôrz Pòlskò-Kaszëbsczi

---

Old Polish

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *čęstъka. By surface analysis, część +‎ -ka. First attested in the 15th century.

Noun

cząstka f

1. Diminutive of część.
   • 1448–1450, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich, Kodeks Świętosławów, Franciszek Piekosiński, published 1895, page 100:

     Dlusznik nyektoran czanstka swemu poziczczi zaplaczyl (debitor aliquam partem eiusdem debiti suo creditori exsolverat)

     Dłużnik, niektorą cząstkę swemu pożyczcy zapłacił (debitor aliquam partem eiusdem debiti suo creditori exsolverat)

     (please add an English translation of this quote)

   • (Can we date this quote?)Zapiski i roty polskie XV-XVI wieku z ksiąg sądowych ziemi warszawskiej, Władysław Kuraszkiewicz and Adam Wolff, published 1950:

     Yakom ya nye pooral Katherzenyney roley gwalthem w yey czasthcze anym gey wszcodzyl yako pyancz kop

     (please add an English translation of this quote)

2. one percent
   • Fifteenth century, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎, Ludwik Bernacki, published 1930, page 5, 11:

     Nawroczcyesz gym dzisz gich dzedzini y vynnyce gich y gich olyvye y domi gich, nye byerzøcz y se ssta czøstky pyenyødzi, zbosza, vyna y oleia, iøszescye bily obikly ot nych bracz, dacye za nye (reddite eis hodie agros suos..., quin potius et centesimam pecuniae..., quam exigere soletis ab eis, date pro illis)

     w transkrypcji Nawroćcież jim dziś jich dziedziny i winnice jich, i jich oliwie, i domy jich, nie bierząc i se sta cząstki pieniędzy, zboża, wina i oleja, jążeście byli obykli ot nich brać, dacie za nie (reddite eis hodie agros suos..., quin potius et centesimam pecuniae..., quam exigere soletis ab eis, date pro illis)

     (please add an English translation of this quote)

3. partnership
   • 1424, Kanon mszy św., Canon missae., page 62, sim. VI. VIII:

     Naam tesz grzesznim slugam... cząstką nektorą y towariszstwo dacz raczy ss twoymy swątimi apostoli (partem aliquam et societatem donare digneris cum tuis sanctis apostolis)

     (please add an English translation of this quote)

Declension

Declension of -

	singular	dual	plural
nominative	—	—	cząstki
genitive	—	—	—
dative	—	—	—
accusative	cząstkę	—	—
instrumental	cząstką	—	—
locative	cząstce	—	—
vocative	—	—	—

Descendants

• Polish: cząstka

References

• B. Sieradzka-Baziur, editor (2011–2015), “cząstka”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

---

Polish

Etymology

Inherited from Old Polish cząstka, from Proto-Slavic *čęstъka. By surface analysis, część +‎ -ka. First attested in the 15th century.[1]

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈt͡ʂɔw̃st.ka/

• Audio

  (file)

• Rhymes: -ɔw̃stka
• Syllabification: cząst‧ka

Noun

cząstka f (diminutive cząsteczka)

1. Diminutive of część
2. (physics) particle (elementary particle or subatomic particle)

Declension

Declension of cząstka

	singular	plural
nominative	cząstka	cząstki
genitive	cząstki	cząstek
dative	cząstce	cząstkom
accusative	cząstkę	cząstki
instrumental	cząstką	cząstkami
locative	cząstce	cząstkach
vocative	cząstko	cząstki

Derived terms

adjective

• cząstkowy

 

nouns

• antycząstka
• cząstka alfa

 

Related terms

adverb

• cząstkowo

 

noun

• cząstkowość

 

References

1. B. Sieradzka-Baziur, editor (2011–2015), “cząstka”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Further reading

• cząstka in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• cząstka in Polish dictionaries at PWN