cupiditas
Latin
Alternative forms
- *cupidietās, *cupiditia (Vulgar Latin)
Etymology
From cupidus (“desiring”) + -tās (“ty”).
Pronunciation
- (Classical) IPA(key): /kuˈpi.di.taːs/, [kʊˈpɪd̪ɪt̪äːs̠]
- (Ecclesiastical) IPA(key): /kuˈpi.di.tas/, [kuˈpiːd̪it̪äs]
Noun
cupiditās f (genitive cupiditātis); third declension
- desire (deemed good, neutral or bad)
- lust, passion
- 55 BCE, Cicero, De Oratore 1.43:
- coercere omnes cupiditates
- to control all of one's lusts
- coercere omnes cupiditates
- cupidity, avarice, greed, covetousness
Usage notes
According to scholars such as Döderlein, the difference between cupīdō and cupiditās is that cupīdō is seen as active desire, whereas cupiditās is more of a passive desire of passion that befalls someone as a state of mind. Cupīdō concerns especially possessions and money. Cupiditas is used as desire for goods of any kind.
Declension
Third-declension noun.
Case | Singular | Plural |
---|---|---|
Nominative | cupiditās | cupiditātēs |
Genitive | cupiditātis | cupiditātum |
Dative | cupiditātī | cupiditātibus |
Accusative | cupiditātem | cupiditātēs |
Ablative | cupiditāte | cupiditātibus |
Vocative | cupiditās | cupiditātēs |
Related terms
- cupīdō
Descendants
- Old French: cobetad
- Old Occitan: cobeitat
- → English: cupidity
- → French: cupidité
- → Italian: cupidità
- ⇒ Vulgar Latin: *cupidietās
- Old French: coveitié
- ⇒ Vulgar Latin: *cupidĭtia
- → Catalan: cobdícia
- Old Catalan: cobesa, cobeea, cobea, cobeesa
- Old Occitan: cobezeza
- Gascon: cobedessa
- Languedocien: cobesiá
- Provençal: cobesiá
- Vivaro-Alpine: cobesiá, cobesia
- Old Portuguese: cobiiça
- Galician: cobiza
- Portuguese: cobiça
- → Old Spanish: cubdicia
- Spanish: codicia
References
- Walther von Wartburg (1928–2002), “cupiditas”, in Französisches Etymologisches Wörterbuch (in German), volume 2: C Q K, pages 1551–1552
Further reading
- “cupiditas”, in Charlton T. Lewis and Charles Short (1879) A Latin Dictionary, Oxford: Clarendon Press
- cupiditas in Gaffiot, Félix (1934) Dictionnaire illustré latin-français, Hachette
- Carl Meißner; Henry William Auden (1894) Latin Phrase-Book, London: Macmillan and Co.
- to be consumed by the fires of ambition: gloriae, laudis cupiditate incensum esse, flagrare
- to kindle ambition in some one's mind: aliquem cupiditate honorum inflammare (or aliquem ad cupiditatem honorum inflammare)
- love of truth: veri videndi, investigandi cupiditas
- to be fired with desire of a thing: cupiditate alicuius rei accensum, inflammatum esse
- to have an ardent longing for a thing: cupiditate alicuius rei ardere, flagrare
- to rouse a person's interest, cupidity: cupiditatem alicuius accendere
- to rouse a person's interest, cupidity: aliquem ad cupiditatem incitare
- to rouse a person's interest, cupidity: aliquem cupiditate inflammare
- to be blinded by passions: cupiditatibus occaecari (Fin. 1. 10. 33)
- to be the slave of one's desires: cupiditatibus servire, pārēre
- to overcome one's passions: imperare cupiditatibus
- to overcome one's passions: coercere, cohibere, continere, domitas habere cupiditates
- to bridle one's desires: refrenare cupiditates, libidines
- unrestrained, unbridled lust: effrenatae cupiditates
- unrestrained, unbridled lust: indomitae animi cupiditates
- to satisfy one's desires: cupiditates explere, satiare
- the passions have cooled down: cupiditates deferbuerunt (Cael. 18. 43)
- to be consumed by the fires of ambition: gloriae, laudis cupiditate incensum esse, flagrare