cruan
Irish
Etymology
From Old Irish crúan (“red enamel”).
Pronunciation
- IPA(key): /ˈkɾˠuənˠ/
Noun
cruan m (genitive singular cruain)
- enamel
Declension
Declension of cruan
First declension
Bare forms (no plural of this noun)
| Forms with the definite article:
|
Derived terms
- cruanadóireacht f (“enamel-work”)
- cruanearra m (“(article of) enamelware”)
Verb
cruan (present analytic cruanann, future analytic cruanfaidh, verbal noun cruanadh, past participle cruanta)
- (transitive) enamel
Conjugation
First Conjugation (A)
singular | plural | relative | autonomous | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
first | second | third | first | second | third | ||||
indicative | present | cruanaim | cruanann tú; cruanair† | cruanann sé, sí | cruanaimid | cruanann sibh | cruanann siad; cruanaid† | a chruanann; a chruanas / a gcruanann*; a gcruanas* | cruantar |
past | chruan mé; chruanas | chruan tú; chruanais | chruan sé, sí | chruanamar; chruan muid | chruan sibh; chruanabhair | chruan siad; chruanadar | a chruan / ar chruan* | cruanadh | |
past habitual | chruanainn / gcruanainn‡‡ | chruantá / gcruantᇇ | chruanadh sé, sí / gcruanadh sé, s퇇 | chruanaimis; chruanadh muid / gcruanaimis‡‡; gcruanadh muid‡‡ | chruanadh sibh / gcruanadh sibh‡‡ | chruanaidís; chruanadh siad / gcruanaidís‡‡; gcruanadh siad‡‡ | a chruanadh / a gcruanadh* | chruantaí / gcruanta퇇 | |
future | cruanfaidh mé; cruanfad | cruanfaidh tú; cruanfair† | cruanfaidh sé, sí | cruanfaimid; cruanfaidh muid | cruanfaidh sibh | cruanfaidh siad; cruanfaid† | a chruanfaidh; a chruanfas / a gcruanfaidh*; a gcruanfas* | cruanfar | |
conditional | chruanfainn / gcruanfainn‡‡ | chruanfá / gcruanfᇇ | chruanfadh sé, sí / gcruanfadh sé, s퇇 | chruanfaimis; chruanfadh muid / gcruanfaimis‡‡; gcruanfadh muid‡‡ | chruanfadh sibh / gcruanfadh sibh‡‡ | chruanfaidís; chruanfadh siad / gcruanfaidís‡‡; gcruanfadh siad‡‡ | a chruanfadh / a gcruanfadh* | chruanfaí / gcruanfa퇇 | |
subjunctive | present | go gcruana mé; go gcruanad† | go gcruana tú; go gcruanair† | go gcruana sé, sí | go gcruanaimid; go gcruana muid | go gcruana sibh | go gcruana siad; go gcruanaid† | — | go gcruantar |
past | dá gcruanainn | dá gcruantá | dá gcruanadh sé, sí | dá gcruanaimis; dá gcruanadh muid | dá gcruanadh sibh | dá gcruanaidís; dá gcruanadh siad | — | dá gcruantaí | |
imperative | cruanaim | cruan | cruanadh sé, sí | cruanaimis | cruanaigí; cruanaidh† | cruanaidís | — | cruantar | |
verbal noun | cruanadh | ||||||||
past participle | cruanta |
* Indirect relative
† Archaic or dialect form
‡‡ Dependent form used with particles that trigger eclipsis
Derived terms
- cruanaí m (“enameller”)
Mutation
Irish mutation | ||
---|---|---|
Radical | Lenition | Eclipsis |
cruan | chruan | gcruan |
Note: Some of these forms may be hypothetical. Not every possible mutated form of every word actually occurs. |
Further reading
- Ó Dónaill, Niall (1977), “cruan”, in Foclóir Gaeilge–Béarla, Dublin: An Gúm, →ISBN
- G. Toner, M. Ní Mhaonaigh, S. Arbuthnot, D. Wodtko, M.-L. Theuerkauf, editors (2019), “crúan”, in eDIL: Electronic Dictionary of the Irish Language
Scottish Gaelic
Etymology
From Old Irish crúan (“red enamel”).
Adjective
cruan
- blood-red
Noun
cruan m
- enamel
Synonyms
- geiltrigeadh
Further reading
- Edward Dwelly (1911), “cruan”, in Faclair Gàidhlig gu Beurla le Dealbhan [The Illustrated Gaelic–English Dictionary], 10th edition, Edinburgh: Birlinn Limited, →ISBN
- G. Toner, M. Ní Mhaonaigh, S. Arbuthnot, D. Wodtko, M.-L. Theuerkauf, editors (2019), “crúan”, in eDIL: Electronic Dictionary of the Irish Language