civilis
See also: Civilis
Latin
Etymology
From cīvis (“citizen”) + -īlis.
Pronunciation
- (Classical) IPA(key): /kiːˈu̯iː.lis/, [kiːˈu̯iːlʲɪs̠]
- (Ecclesiastical) IPA(key): /t͡ʃiˈvi.lis/, [t͡ʃiˈviːlis]
Adjective
cīvīlis (neuter cīvīle, comparative cīvīlior, superlative cīvīlissimus, adverb cīvīliter); third-declension two-termination adjective
- civic, civil (of or pertaining to citizens)
- public, political (of or pertaining to public or political life)
- (figuratively) courteous, polite, civil, affable, urbane
Declension
Third-declension two-termination adjective.
Number | Singular | Plural | |||
---|---|---|---|---|---|
Case / Gender | Masc./Fem. | Neuter | Masc./Fem. | Neuter | |
Nominative | cīvīlis | cīvīle | cīvīlēs | cīvīlia | |
Genitive | cīvīlis | cīvīlium | |||
Dative | cīvīlī | cīvīlibus | |||
Accusative | cīvīlem | cīvīle | cīvīlēs cīvīlīs | cīvīlia | |
Ablative | cīvīlī | cīvīlibus | |||
Vocative | cīvīlis | cīvīle | cīvīlēs | cīvīlia |
Synonyms
- (civil, civic): cīvicus
- (political): polīticus
- (public): commūnis, pūblicus
Antonyms
- (courteous, civil): incīvīlis
Derived terms
- bellum cīvīle
- cīvīle
- Cīvīlis (cognomen)
- cīvilista
- cīvīlitās
- cīvīliter
- iūs cīvīle
- status cīvīlis
Related terms
- cīvicus
- cīvis
- cīvitās
- cīvitātula
Descendants
- → Catalan: civil
- → Danish: civil
- → English: civil
- → French: civil
- → Friulian: civîl
- → Italian: civile
- →? Ladin: zevil
- → Piedmontese: civil
- → Portuguese: cível, civil
- → Romanian: civil
- → Spanish: civil
References
- “civilis”, in Charlton T. Lewis and Charles Short (1879) A Latin Dictionary, Oxford: Clarendon Press
- “civilis”, in Charlton T. Lewis (1891) An Elementary Latin Dictionary, New York: Harper & Brothers
- civilis in Charles du Fresne du Cange’s Glossarium Mediæ et Infimæ Latinitatis (augmented edition with additions by D. P. Carpenterius, Adelungius and others, edited by Léopold Favre, 1883–1887)
- civilis in Gaffiot, Félix (1934) Dictionnaire illustré latin-français, Hachette
- Carl Meißner; Henry William Auden (1894) Latin Phrase-Book, London: Macmillan and Co.
- to teach some one letters: erudire aliquem artibus, litteris (but erudire aliquem in iure civili, in re militari)
- statesmen: viri rerum civilium, rei publicae gerendae periti or viri in re publica prudentes
- statesmanship; political wisdom: prudentia (civilis) (De Or. 1. 19. 85)
- political questions: res civiles
- to enter the whirlpool of political strife: se civilibus fluctibus committere
- to teach some one letters: erudire aliquem artibus, litteris (but erudire aliquem in iure civili, in re militari)
- “civilis”, in Harry Thurston Peck, editor (1898) Harper's Dictionary of Classical Antiquities, New York: Harper & Brothers