choer
Galician
Etymology
From Old Galician and Old Portuguese choyr (attested in the 13th-century Galician Cantigas de Santa Maria; compare also archaic Portuguese chouver), from Latin claudere, present active infinitive of claudō (“enclose”), from Proto-Italic *klaudō, from Proto-Indo-European *kleh₂u- (“key, hook, nail”).
Pronunciation
- IPA(key): /t͡ʃoˈeɾ/
Verb
choer (first-person singular present choio, first-person singular preterite choín, past participle choído)
- (transitive) to enclose a terrain
- 1394, Alexandra Cabana Outeiro (ed.), O Tombo H da catedral de Santiago. Documentos anteriores a 1397. Valga: Concello de Valga, page 88:
- E outrosý auedes de cauar e escauar e rrodrigar e podar e choer e valar as ditas viñas
- And also you should dig, excavate, stake, prune, enclose, hurdle the aforementioned vineyard
- E outrosý auedes de cauar e escauar e rrodrigar e podar e choer e valar as ditas viñas
- 1438, Manuel Lucas Alvarez & María José Justo Martín (eds.), Fontes documentais da Universidade de Santiago de Compostela. Pergameos da serie Bens do Arquivo Histórico Universitario (Anos 1237-1537). Santiago: Consello da Cultura Galega. page 398:
- eu o dito Juan Afonso podey et choyn et fiz cauar o dito baçelo de viña
- I, the aforementioned Xoan Afonso, pruned, enclosed and ordered to dig the mentioned new vineyard
- eu o dito Juan Afonso podey et choyn et fiz cauar o dito baçelo de viña
- 1394, Alexandra Cabana Outeiro (ed.), O Tombo H da catedral de Santiago. Documentos anteriores a 1397. Valga: Concello de Valga, page 88:
- (transitive) to enclose the cattle
- (transitive, dated) to close, to lock
- 1820, anonymous, Tertulia en la Quintana, page 123:
- o tal libreiro ¡miña xoia! fuxeu, e deixou choídas as portas da súa casa
- this bookseller, the poor man!, he fled and left the doors of his house closed
- o tal libreiro ¡miña xoia! fuxeu, e deixou choídas as portas da súa casa
- 1820, anonymous, Tertulia en la Quintana, page 123:
Conjugation
- Note: cho- are changed to choi- before back vowels (a, o).
Conjugation of choer
singular | plural | |||||
---|---|---|---|---|---|---|
person | first | second | third | first | second | third |
Infinitive | eu | ti | el/ela/Vde. | nós | vós | eles/elas/Vdes. |
impersonal | choer | |||||
personal | choer | choeres | choer | choermos | choerdes | choeren |
Gerund | ||||||
choendo | ||||||
Past participle | singular | plural | ||||
masculine | choído | choídos | ||||
feminine | choída | choídas | ||||
Indicative | eu | ti | el/ela/Vde. | nós | vós | eles/elas/Vdes. |
present | choio | choes | choe | choemos | choedes | choen |
imperfect | choía | choías | choía | choïamos | choïades | choían |
preterite | choín | choíches | choeu | choemos | choestes | choeron |
pluperfect | choera | choeras | choera | choeramos | choerades | choeran |
future | choerei | choerás | choerá | choeremos | choeredes | choerán |
conditional | choería | choerías | choería | choeriamos | choeriades | choerían |
Subjunctive | eu | ti | el/ela/Vde. | nós | vós | eles/elas/Vdes. |
present | choia | choias | choia | choiamos | choiades | choian |
preterite | choese | choeses | choese | choésemos | choésedes | choesen |
future | choer | choeres | choer | choermos | choerdes | choeren |
Imperative | – | ti | el/ela/Vde. | nós | vós | eles/elas/Vdes. |
affirmative | – | choe | choia | choiamos | choede | choian |
negative | – | choias | choia | choiamos | choiades | choian |
Derived terms
- choiar
Related terms
- chousa (“enclosed terrain”)
- chouselo (“enclosed terrain”)
- chouso (“enclosed terrain”)
- chousume (“materials used for enclosing a terrain”)
- deschoer
- rechoer
References
- “choer” in Dicionario de Dicionarios do galego medieval, SLI - ILGA 2006–2022.
- “choyr” in Dicionario de Dicionarios do galego medieval, SLI - ILGA 2006–2022.
- “choer” in Dicionario de Dicionarios da lingua galega, SLI - ILGA 2006–2013.
- “choer” in Tesouro informatizado da lingua galega. Santiago: ILG.
- “choer” in Álvarez, Rosario (coord.): Tesouro do léxico patrimonial galego e portugués, Santiago de Compostela: Instituto da Lingua Galega.